Page 53 - 3 ADIM TYT FELSEFE
P. 53
FELSEFE
TYT 1.
Bilgi Felsefesinin Konusu ve ADIM
Problemleri - 2
1. Kant, “Algısız kavramlar boş, kavramsız algılar kördür.” 4. Sokrates bilginin insanda doğuştan olduğunu, öğretmenin
demektedir. görevinin öğrencide esasen var olan bilgileri hatırlatmaktan
ibaret olduğunu kabul ediyordu. Bunu ispatlamak için de hiç
Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi verilen söz ile
geometri bilmeyen bir kişiye sorduğu sorularla geometri so-
anlamca ilişkilidir?
rusunu çözdürerek konuştuğu kimsede doğruyu meydana
A) Bilgi akıl süzgecinden geçmelidir. çıkarmaya çalışıyor, onun zihninde saklı olan bilgileri doğurt-
maya uğraşıyordu.
B) Bilgi yalnızca deneyden elde edilir.
C) Bilgiye ulaşmada akıl deneyden daha üstündür. Buna göre Sokrates karşısındaki kişide var olan bilgiyi
aşağıdakilerden hangisiyle ortaya çıkarmaktadır?
D) Bilginin oluşmasında algılama etkin bir süreçtir.
E) Bilgi deneyimle aklın sentezinin bir sonucudur. A) Saklı olan doğruları sorgulatarak
B) Bilgileri olgusal olarak doğrulayarak
C) Dogmatik düşünceleri çürüterek
D) Tutarlı düşünmeye teşvik ederek
2. • Bilginin herkes için doğru olduğunun nasıl söylenebileceğini E) Pratik olmayan bilgileri eleyerek
araştırma
• Bilginin doğruluğundan emin olmayı sağlayan unsurları
5. İnsan zihni, yalnızca fenomenler evrenindeki bilgileri algıla-
irdeleme
yabilir. Numenler (kendinde şeyler) evrenindekiler bilinemez.
• Herhangi bir bilgiye doğru demeyi mümkün kılan etkeni Tanrı, ruh gibi kavramlar zihin tarafından kavranamaz.
belirleme
Bu düşünceleri ile metafizik alanın bilinebilirliğini eleşti-
• Bilginin kime ve neye göre doğru kabul edilebileceğini
ren filozof aşağıdakilerden hangisidir?
tespit etme
A) Immanuel Kant
Verilen örneklerde bilgi felsefesinin aşağıdaki problem-
B) Auguste Comte
lerinden hangisi ele alınmıştır?
C) Edmund Husserl
A) Bilginin gerçekliği
D) Henri Bergson
B) Bilginin tutarlılığı
E) David Hume
C) Bilginin kaynağı
D) Bilginin ölçütü
E) Bilginin değeri 6. Locke “İnsan Anlığı Üzerine Bir Deneme” adlı eserinde ama-
cının; insan bilgisinin kaynağını, kesinliğini ve genişliğini,
bunun yanında da inancın, sanının ve onaylamanın temel-
lerini ve derecelerini araştırmak olduğunu ifade etmektedir.
3. Kuşkucular, algı yanılmalarını örnek göstererek duyular ara- Locke’a göre insan zihninin doğuştan ilkeleri yoktur, duyu
cılığıyla elde edilen bilgilere güvenilemeyeceğini savunurlar. algılarından sonra ideler (düşünce, algı) oluşmaya başlar.
Aynı zamanda bilginin mutlak yani değişmez olmadığını da İnsan zihni boş bir levha gibidir, deney ve gözlemleri alma
ileri sürerler. Septik düşünürler; bazı bilgilerin kesin bir şekil- yeteneğine sahiptir. Bilgimizin tümünün temelinde deneyim-
de ispatlanamaması, bazılarının değişime uğraması, bunun ler vardır ve bilgi oradan türetilmiştir. Bilmek, insan zihninde
yanında insan duyularındaki hata payı ve benzeri her türlü birtakım idelere sahip olmaktır.
göreceliğe dayanarak herhangi bir yargıda bulunmazlar.
Buna göre Locke’un “Bilginin kaynağı nedir?” sorusuna
Verilen açıklama aşağıdaki sorulardan hangisine cevap verdiği cevap aşağıdaki felsefi görüşlerden hangisinin
niteliğindedir? kapsamındadır?
A) Bilim nedir? A) Rasyonalizm
B) Varlık var mıdır?
B) Empirizm
C) Ahlaki eylemin amacı nedir? C) Entüisyonizm
D) Doğru bilgi mümkün müdür? D) Pragmatizm
E) İnancın bilgisi nasıl bir bilgidir? E) Septisizm
53