Page 57 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE
TYT 3.
Bilgi Felsefesinin Konusu ve ADIM
Problemleri - 2

1. “Gördüğüm her şeyin yanlış olduğunu, hiçbir duyu organımın 4. F. Bacon modern düşünceye etkisi yadsınamayan bir bilim
gerçeği yansıtmadığını varsayıyor ve her şeyin yalanlarla insanı ve filozof olmuştur. Bunun en temel kanıtlarından biri
dolu belleğimin bana gösterdiği bir şey olduğuna inanıyorum. de deneyimin bilmek için vazgeçilmez bir kaynak niteliği ta-
Cisim, biçim, yayılım, devinim ve yerin kendi zihnimin uydur- şıdığını belirtmesidir. Duyu verileri bizi gerçeğe aklımız saye-
maları olduğunu kabul ediyorum. Öyleyse neyi doğru saya- sinde götürse de bilim salt akılla yapılamaz demiştir.
bileceğim? Belki de hiçbir şeyin doğru olmadığını. Dünyada
Bacon’ın bu görüşlerinden hareketle bilginin kaynağı ola-
hiçbir şeyin, yerin, göğün, ruhun ve bedenin gerçek olmadı-
rak aşağıdakilerden hangisini kabul ettiği düşünülebilir?
ğına kendimi inandırırsam, kendimin de var olmadığını kabul
etmiş olmuyor muyum? Hiç de değil. Hiçbir şeyin olmadığını
A) Pragmatizm
düşünmüş ve kendimi buna inandırmışsam, varım demektir.”
B) Septisizm
Metodik bir çıkarım sonucunda bu düşüncelere ulaşmış
C) Rasyonalizm
filozof aşağıdakilerden hangisidir?
D) Entüisyonizm
A) Fârâbî B) Hume C) Descartes
D) Berkeley E) Hegel E) Empirizm

2. J. Locke insanın her şeyi bilemeyeceğine inanır. Ona göre
felsefede bilgi ile bilgi olmayanı birbirinden ayırmak gerekli-
5. “Kesin olan bir şey var.
dir. Felsefe yapan insanın bilmeye başlamadan önce anlama
yetisinin güç, kapasite, sınır ve yayılımını bilmesi gereklidir. Bir şeyin doğruluğundan şüphe etmek.
Locke’a göre asıl olan, anlama yetisinin neyi yapıp neyi yapa- Şüphe etmek düşünmektir.
mayacağını bilmektir. Düşünmekse var olmaktır.
Öyleyse var olduğum şüphesizdir.
Bu parçada aşağıdaki problemlerin hangisinden söz edil-
mektedir? Düşünüyorum, o hâlde varım.”

A) Bilginin nesnesine uygunluğu problemi Buna göre Descartes’ın doğru bilginin kaynağı hakkındaki
B) Doğru bilginin kaynağı problemi görüşü aşağıdakilerden hangisi olabilir?
C) Bilginin ölçütü problemi A) Doğru bilgiye ulaşmak imkânsızdır.
D) Doğru bilginin imkânı problemi B) Kuşku duyulmayan bir bilgi mümkün değildir.
E) Bilginin sınırı problemi C) Doğru bilgiye akılla ulaşırken şüphe araçtır.
D) Bilgilerimize sonradan edindiğimiz tecrübelerle sahip oluruz.

3. Gazali’ ye göre akıl hakikatin tümünü değil, belli bir kısmını E) Bilgilerimiz duyu ve aklın ürünüdür.
bilebilmektedir. Hakikatin tümü ise aklı aşan bir durumdur.
Akıl, hakikate değil ama kendi sınırları içerisindeki bilgiye ula-
şabilme imkânına sahiptir. Hakikat hiçbir şekilde aklın kendi
kavrayış sınırı ile sınırlandırılabilecek bir şey değildir. Bütün 6. Yalnızca somut olan, beş duyu organının herhangi biriyle al-
varlığın zemini olan ontolojik gerçeklik yani hakikat aklı da gılayabildiğimiz şeylerden söz edebiliriz. Örneğin kedi, köpek
aştığı için, rasyonel düşünceye kapalıdır. vardır ve bu gibi varlıkların bilgisine ulaşabiliriz.

Buna göre Gazali’de hakikat akıl ilişkisinin ifadesi aşağı- Bu açıklama aşağıdaki felsefi görüşlerden hangisiyle
dakilerden hangisi olabilir? ilgilidir?
A) Hakikat sezgi yoluyla kavranamaz. A) Nominalizm

B) Mutlak bilgiye ulaşmada akıl yeterlidir. B) İdealizm
C) Akıl sınırlı bir varlık olduğundan hakikati kavrayamaz. C) Septisizm
D) Akıl Tanrı’yı bilme aracıdır. D) Entüisyonizm
E) Tanrı rasyonel bir varlıktır. E) Empirizm

57