Page 52 - 3 ADIM TYT FELSEFE
P. 52
FELSEFE 2. ADIM
6. ‘‘Acaba bilginin elde edilmesinde genel olarak zihnin payı mı 8. I- Aklın ilkeleri sayesinde bilgiye doğuştan ulaşılır.
daha önemlidir, yoksa zihnin dışarıdan, çevreden aldıkları
II- Bilginin elde edilmesinde birtakım yetiler zihinde hazır
mı? İnsanın bilgiyi kazanmada genel olarak iki yetisi oldu-
bulunur.
ğundan söz edilebilir. Bunlardan birincisi aklın düşünme ye-
III- Düşüncelerin kendisinden çıkarıldığı temel bilgi ya da
teneği, ikincisi duyuların algılama, gözlemleme yeteneğidir.
ideler vardır.
Acaba bilgide bunlardan hangisinin rolü daha fazladır? Zihin
kendi başına bilgiyi elde etme gücüne sahip midir, yoksa in- Buna göre bilginin edinilmesinde verilen ifadelere uygun
san sadece duyuları ve algıları yoluyla mı bilgi elde eder?’’ gelmeyen iddia aşağıdakilerden hangisidir?
Bu parça bilgi felsefesinin aşağıdaki problemlerinden A) Deneyimden bağımsız bilgiler mevcuttur.
hangisi ile ilgilidir? B) İnsan, dış duyum ile basit bir ideyi elde edebilir.
A) Bilginin imkânı C) Bilgiler, insanın zihinsel deneyimlerinden elde edilir.
B) Bilginin kaynağı D) Zihnin yapısında doğuştan çeşitli türde ideler bulunur.
C) Bilginin sınırları E) İnsanın bilgilerinin temelinde mantık ilkeleri vardır.
D) Bilginin ölçütü
E) Bilginin standartları
9. İnsan zihni, bilgi elde etmek için işleyeceği malzemeyi du-
yumlar yoluyla temin eder. Buna rağmen duyumlar dağınık,
kaotik yapıları nedeniyle kendi başlarına düzene giremezler.
Form veren veya kural altına getiren zihinsel yapılar tarafın-
dan işlenmesi gerekir. Bu yapılar deneyimle elde edilmesi
mümkün olmayan a priori yetilerdir.
Bu parçada “bilginin kaynağı” konusunda temel alınan fel-
sefi görüşü açıklayan yargı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kaynağını duyulardan alan bilgiler açık seçiktir.
B) İnsanın edindiği bilgilerin temelinde salt duyumlardan
gelen veriler yer alır.
C) Nesnenin deneyimi insandaki tüm bilgilerin kaynağını tesis
eder.
D) Zihinsel yapılar, gelen duyu verilerini zorunlu olarak tasarımlar.
7. Emekli bir felsefe öğretmeni, iki torunuyla birlikte evin bah-
çesinde gezerken torunlarından biri: “Dedeciğim biz her şeyi E) İnsan bilgisi baştan sona zihinsel kural ve ilkeler tarafından
sonradan öğreniriz değil mi?” dedi. Buna karşılık diğer toru- edinilir.
nu: ”Hayır dedeciğim! Her şey sonradan öğrenilir mi? Bence
bazı bilgilerimiz biz dünyaya geldiğimizden beri bizimle bera-
ber yaşıyor.” dedi. İki kardeşin konuşmasına şahit olan dede:
“Çocuklar ikinizin de eksik gördüğü bazı şeyler var. Aslında
bilgilerimiz hem biz doğarken bizde var olan hem de sonra-
10. Bir şeyin var olması onun bilgi nesnesi olmasına yetmez. Var
dan kazandığımız birikimlerin tümüdür.” dedi ve iki torununun
olan bir şeyin bilgi nesnesi haline gelmesi için öznenin onu
arasını buldu.
kendisine konu edinmesi yani nesneleştirmesi gerekmektedir.
Parçada geçen sohbette “Bilgilerimizin kaynağı nedir?” so-
Buna göre bir şeyin bilgi nesnesi olabilmesi aşağıdakiler-
rusuna verilen cevaplar aşağıdakilerden hangisinde doğ-
den hangisine bağlıdır?
ru bir şekilde sıralanmıştır?
A) İdeal varlık olmasına
A) Rasyonalizm - Empirizm - İdealizm
B) Öznenin yönelmişliğine
B) Empirizm - Kritisizm - Rasyonalizm
C) O şeyin var olmasına
C) Empirizm - İdealizm - Kritisizm
D) Gerçek varlık olmasına
D) Empirizm - Rasyonalizm - Kritisizm
E) Ürün olarak ortaya çıkmasına
E) İdealizm - Kritisizm - Rasyonalizm
50