Page 30 - 3 ADIM TYT FELSEFE

FELSEFE 1. ADIM

6. I. Pozitivist felsefeye göre bilimsel teorilere ulaşmanın yolu 9. Francis Bacon’ın en başta karşı çıktığı şey bilgisizlikti. Bu
deney ve gözleme başvurarak tek tek olguların bilgisini sonuç ona göre ne insan aklının yetersizliğinden ne de doğa-
elde etmektir. Bu olgulara ilişkin deney ve gözlem verileri nın anlaşılamayacak denli karmaşıklığından ileri gelmektedir,
sistematize edilerek bütünü kapsayan açıklamalara ulaşılır. yalnızca yanlış bir yönteme bağlılıktan kaynaklanmaktadır.
O, doğru yöntemi bulduğu iddiasındadır ve bu endüksiyon
II. Bir başka düşünceye göre olgulardan hareketle genel açık-
yani tüm yargı ve genellemelerimizin gözlem ya da deneyle
lamalara varmanın hiçbir yolu yoktur. Öncelikle gözlem ve
elde edilen olgusal bilgilere dayanması yaklaşımından başka
deneye kılavuzluk edecek genel açıklamalar vardır. Bu
bir şey değildir. Böylece tek tek olgulara ilişkin açıklamalar-
açıklamalar yardımıyla tek tek olguların bilgisine ulaşılır.
dan genel yargı ve sonuçlara ulaşılabilecektir.
Bu iki ifadede izlenen bilimsel yöntem sırasıyla aşağıda-
kilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? Buna göre aşağıdakilerden hangisi “endüksiyon” örneğidir?
A) Analoji - Tümevarım A) Bütün çiçekler bitkidir.
B) Tümdengelim - Tümevarım Bütün güller çiçektir.
C) Tümevarım - Tümdengelim O hâlde bütün güller de bitkidir.
D) Tümdengelim - Analoji B) Tüm kuşlar uçar.
E) Tümevarım - Analoji Serçe bir kuştur.
O hâlde serçe de uçar.

C) Dünya’da ve Mars’ta atmosfer vardır.
Dünya’da yaşam vardır.
7. Felsefede argüman, filozofun görüşünü desteklemek için öne O hâlde Mars’ta da yaşam bulunabilir.
sürdüğü kanıtlarıdır. Bu nedenle de bütün felsefi metinler bir
iddiayı temellendirme amacı taşır. Bir felsefi metni okurken D) Metal olan demir ısıtılınca genleşir.
ilk önce yazarın görüşü tespit edilmeli, daha sonra yazarın Metal olan bakır ısıtılınca genleşir.
savunduğu görüşü desteklemek için hangi argümanları kul-
Metal olan alüminyum ısıtılınca genleşir.
landığına dikkat edilmelidir.
O hâlde bütün metaller ısıtılınca genleşir.
Buna göre argüman ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi
E) Bekârlar evli değildir.
yanlıştır?
Ahmet bekârdır.
A) Savunulan görüş ve argümanlar birlikte tutarlı olmalıdır.
O hâlde Ahmet evli değildir.
B) Her felsefi görüş bir argümana dayandırılır.

C) Argümanlar akıl yürütme ilkelerine uygun ifadelerdir.
D) Felsefi bir yargının doğruluğu argümanlarla ortaya konulur.
E) Argümanlar bilimsel kanıtlar yoluyla ispatlanır.

10. Bilme edimi, oldukça karmaşık bir süreçtir. Şu anda bu sa-
8. Bir binayı yaparken zeminin sağlam olması, o binanın geçen
tırları okurken bile; belki bir “acaba” deyip merak ettiniz ve
zamana rağmen ayakta durması için ne kadar önemliyse bir
bu edimin nasıl gerçekleştiğini kendinize sormaya başladınız
filozof için de ortaya koyduğu düşüncelerin akla dayanması,
bile, kim bilebilir?
mantıksal bir bütünlük içinde görüşlerini gerekçelendirmesi
zamana meydan okuması açısından o kadar önemlidir. Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisine cevap
aranmaktadır?
Buna göre bir filozofun düşüncelerinde bulunması gere-
ken özellik aşağıdakilerden hangisi olmalıdır? A) Nasıl biliriz?

A) Refleksif olma B) Bilginin ölçütü nedir?
B) Temellendirme C) Bilginin sınırı nedir?
C) Evrensellik D) Bilginin kaynağı nedir?
D) Kümülatiflik E) Bilginin değeri nedir?
E) Eleştirellik

30