Page 12 - Biyoloji - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 10 5

1.ÜNİTE > Hücre Bölünmeleri Kazanım 10.1.1.2. Mitozu açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi

Etkinlik İsmi KARYOTİP 20 dk
Amaçları Karyotip fotoğraflarından yararlanarak kardeş kromatitler ve homolog kromozomların farkını açıklayabilmek. Bireysel

1. Yönerge Metni okuduktan sonra aşağıdaki soruları cevaplayınız.

Dayım kadın doğum uzmanı bir doktor. En sıkıntılı hastalarının 40 yaş üstü anne adayları olduğunu
söylüyor. Dayımı hastanede ziyaret ettiğimde bir hastasının karyotip fotoğrafının e posta ile gönde-
rilmesini beklediğini söyledi. Geçen hafta 43 yaşındaki bir anne adayının rutin kontrolünü yaparken
embriyonun ense kalınlığını ve kafatası ölçülerinin normalden büyük olarak gözlemlediğini söyledi.
Ardından anne adayını genetik danışmanlık merkezine yolladığını ve embriyonun karyotipini bekledi-
ğini söyledi. Bende dayıcığım bugün biyoloji dersinde biz de karyotipin ne olduğunu öğrendik dedim.
İstersen sana bildiklerimi anlatayım dedim. Anlat bakalım dedi.
Embriyonun kromozom fazlalığı ya da eksikliğinden kaynaklanan kalıtsal bir hastalıkla doğacağından
şüphelenilirse, embriyonun hücreleri özel bir yöntemle yaşadığı ortamdan alınıyor. Bu hücreler uygun
besi ortamında büyütülüp mitoz geçirmesi sağlanıyor. Hücreler mitozun metafaz evresinde iken fo-
toğraf çekiliyor. Aynı büyüklükte olan kromozomlar bilgisayarda yan yana getiriliyor. Kromozomlar
büyükten küçüğe doğru diziliyor. Cinsiyet kromozomları en sona konuyor. Bu fotoğrafa karyotip de-
niyor. Fotoğraftaki kromozomlar sayılıyor. Kromozom sayısında fazlalık ya da eksiklik varsa sorun var
demektir.
Dayım aferin sana karyotip kabataslak bu şekilde elde ediliyor dedi. Bu sırada e posta geldi.

1. Karyotipi yukarıda gösterilen embriyoda kromozom sayısının fazlalığından ya da eksikliğinden kay-
naklanan bir sorun var mı?

2. Karyotip fotoğraflarına bakılarak embriyonun cinsiyeti söylenebilir mi?

11