Page 130 - Felsefe - 10 | Beceri Temelli

58 FELSEFE 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

Açıklama: Gölge oyunu başlamadan önce hazırlık yapılır. Beyaz bir perde iki tahta arasına gerilir.
Perdenin arkasına bir mum yakılarak cisimlerin görüntüsünün perdeye yansıtılması sağlanır. Perdede
görünen cisimlerin dış görünüşleridir. Mumun titreyen ışığı cisimlerin hareketine canlılık kazandırır.
Cisimler (Hacivat, Karagöz) perdenin arkasında duran bir çift el tarafından hareket ettirilir. Perdeye
önce Karagöz girer ve gazeli okur. Gazelde geçen üstat evreni ve güzellikleri yaratan sanatçıyı ifade eder.
Perde, Tanrı’nın yarattığı varlıkları ve güzellikleri sergileyen bir temsildir. Bir yanıyla dünyayı ve evreni
diğer yanıyla izleyenler (insanlar) ile perdenin arasına çekilmiş gerçeklerin gizlendiği örtüyü simge-
ler. Gazele göre perde içinde perde açılır ve her biri başka hakikatler barındırır. Muhabbet perdesinde
varlıklar, olaylar ve güzellikler bir hayaldir, görünüşten ibarettir. Hakikat perdesi ise yaratıcının ezelî
olduğuna (başlangıçı olmayan) hükmeder. Dünyanın geçiciliğini fark etmesi, uyanık olması ve kalıcı
olanı görmesi hususunda insanı uyardıktan sonra perde gazeli sona erer. Hacivat gölge oyununa dâhil
olur ve çeşitli konularda muhabbet ederler. Oyunun sonuna gelindiğinde birlikte perdeden ayrılırlar.
Üstat mumu üfler ve perdeyi toplar.

Gazelde geçen perdede görünenlerin niteliklerini ve üstada ait nitelikleri tabloda ilgili bölümlere
işaretleyiniz.

Kalıcı Geçici Bağımlı Bağımsız Yaratan Yaratılan Çokluk Bir

Perdede
görünenler
Üstat

2. Yönerge
Öğrencilere gazelde üstadın perde ile ilişkisinin anlatıldığını hatırlatınız ve aşağıdaki soruları bu doğrultuda
cevaplamalarını sağlayınız.

a. Gazelde perde ile üstat bir mi yoksa ayrı mıdır? Diğer bir ifadeyle Tanrı ile evren bir mi yoksa ayrı
mıdır? Gerekçelerinizle açıklayınız.

Öğretmene Not
Öğrencilere “Tanrı ile evrenin bir olması demek Tanrı’nın varlığının evrenin varlığıyla özdeş olması
anlamına gelir. Tanrı’nın evrenden ayrı olması ise evrenden bağımsız ve ona özdeş olmaması anla-
mına gelir.” açıklamasını yapınız.

b. Gazele göre Tanrı evrene içkin mi aşkın mıdır? Yanıtınızı uygun düşen felsefi görüşle ilişkilendire-
rek değerlendiriniz.

Öğretmene Not
Öğrencilere “Tanrı’nın evrene içkin olması Tanrı’nın evreni düzenleme, varlıklara hareket verme ve
etki etme gibi eylemlerini kapsar. Diğer taraftan Tanrı’nın evrene aşkın olması Tanrı’nın evrenden
ayrı ve bağımsız olmasıdır.” açıklamasını yapınız.

128
Hazırlayan: Rukiye GÜNDOĞDU AVCI