Page 60 - Kimya - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 10 29

3. ÜNİTE > Asitler, Bazlar ve Tuzlar Kazanım 10.3.1.1. Asitleri ve bazları bilinen özellikleri yardımıyla ayırt eder.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi, Karar Verme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi

Etkinlik İsmi İNDİKATÖR YARDIMIYLA ASİTLERİ-BAZLARI BELİRLEME 25 dk.
Amacı Günlük hayatta sıklıkla kullandığımız asitleri ve bazları İndikatör aracılığıyla tanıyabilme Bireysel

1. Yönerge Aşağıda verilen indikatörle ilgili metni okuyarak soruları cevaplandırınız.

İNDİKATÖR
Asit ve bazları birbirinden ayırmak için kullanılan ve belirli pH değerlerinde renk değiştiren, zayıf
asit ya da baz olan boyar maddelere indikatör denir. Fenolftalein, metil oranj sentetik indikatörler-
dendir. Fenolftalein renksiz bir çözeltidir. Asidik ve nötr ortamda renksiz, bazik ortamda ise pembe
görünür. Üzüm suyu, mor lahana, kırmızı pancar ise doğal indikatörlerdendir. Mor lahana asidik
ortamda asidin kuvvetine göre pembe ile kırmızı arasında; bazik ortamda ise bazın kuvvetine göre
mavi, yeşil ve sarı renk alır. Nötr ortamda ise renk değişimi gözlenmez.
Turnusol kâğıdı en çok kullanılan indikatördür. Kuzukulağı bitkisinden ya da kayaların üzerinde
yaşayan su yosunu ve mantarlardan elde edilen suda çözünen, boyar madde asit-baz indikatörüdür.
Bu maddenin emdirildiği kâğıda turnusol kâğıdı denir. Turnusol kâğıdı asidik ortamda kırmızı,
bazik ortamda mavi renk verir.

1. Turnusol kâğıdının yapım aşamalarını araştırınız. Evde kendi turnusol kâğıdınızı yapınız ve nasıl
yaptığınızı maddeler hâlinde yazınız.

2. Aşağıdaki maddelerin asit mi, baz mı olduğunu yaptığınız turnusol kağıdıyla belirleyiniz.
Kola:
Bulaşık deterjanı:
Domates:
Kireç çözücü:
Salatalık:
Yoğurt:
Hardal:

2. Yönerge Aşağıda verilen metni okuyarak soruları cevaplandırınız.

Arcan, pandemi döneminde uzaktan eğitimle aldığı kimya derslerinde öğrendiklerinden ve ilk yöner-
gede edindiği bilgilerden yola çıkarak evde kullandıkları bazı maddelerin asit mi, baz mı olduğunu
belirlemek ister. Bunu eğlenceli bir hâle getirmek için kardeşi Duru ile bir oyun tasarlar. Tasarladığı bu
oyuna göre;

• Mor lahanayı katı meyve sıkacağında sıkar, elde ettikleri lahana suyunu 7 bardağa eşit olarak
paylaştırırlar.

• Asit mi, baz mı olduğunu belirlemek istedikleri maddeleri hazırlarlar.

59