Page 151 - Tarih - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TARİH 10

CEVAP ANAHTARLARI

Etkinlik No.: 56 Etkinlik No.: 60
1. Padişahı diğer insanlardan ayıran özelliği, O’nun Allah’ın yer- Osmanlı saray düğünü ve şenliklerinde; ekmek (nan), çörek,
yüzündeki temsilcisi olmasıdır. Bu özelliği ile eski Türklerdeki 1. poğaça, börek, pilav, kebap, şiş kebabı, tutmaç, çorba, ördek,
kut anlayışına benzerlik gösterir. İslamiyet öncesi Türk devlet- kaz, tavuk çevirmeleri ve kızartmaları ile balık gibi yemekler ye-
lerinde devleti yönetme yetkisinin hükümdara Tanrı tarafından nilirdi. Tatlı olarak aseli, zerde, güllaç, helva, hurma, muhallebi
verildiğine inanılır, bu inanca da kut anlayışı denilirdi. Kut ve baklava; içecek olarak da şerbet, üzüm suyu, boza, kahve vb.
anlayışına göre kağan, Tanrı’nın yeryüzündeki vekili olarak gö- içecekler tercih edilirdi. Bu listeye baktığımızda günümüzde bir
rülürdü. Kağanların yeryüzünde adaleti sağlamakla görevli ol- çoğunun hala sofralarımızda yer aldığını , yemek kültürümüzde
duklarına inanılır, siyasi iktidar hakkının hükümdar ve ailesine devamlılık gösterdiğini söyleyebiliriz.
ait olduğu kabul edilirdi.
2. Kanun ve kuralları bilmeli, İslam dinini öğrenmeli, iyi silah kul- 2. Düğünde sergilenen zenginlik ve ihtişam ile davet edilen
lanmalı, adil bir yönetici olmalı. yabancı devlet adamlarının etkilenmesi amaçlanmıştır.
3. KAYNAK A
Akıllı, sabırlı, ileri görüşlü, tedbirli. 3. Kahvehane minyatüründe insanların mangala oynamaları, soh-
KESİŞİM bet etmeleri ve kitap okumaları ve gösteri sunulması dikkatimi
çekti. O dönemde kahvehane sahibi olsaydım bir günümü şu
Adaletli şekilde anlatırdım: ‘’Sabah namazından sonra kahvehanemi
KAYNAK B açtım. Ocağı yaktım. Kuşluk vaktiyle birlikte müşteriler gel-
Kerim, cömert, koruyucu. meye başladı. Müşterilerinden kimisi oyun oynamayı kimisi
kitap okumayı kimisi de sohbet etmeyi tercih ediyorlar. Bütün
Etkinlik No.: 57 günüm müşterilere kahve ve şerbet yetiştirmekle geçiyor. Ak-
1. Bu ahidnâmeye göre Osmanlı yönetimi gayrimüslimlere yöne- şamları kahvehanem , Karagöz ve meddah gösterilerinin sunul-
duğu ve âşıkların yeteneklerini ortaya koyduğu mekân haline
time uydukları sürece can, mal ve inanç hürriyeti sağlamıştır.
geliyor. Müşteriler gittikten sonra genel bir temizlik yapıp kah-
2. Ahidnâmeye göre, Bosna halkının can, mal ve inanç hürriyeti vehanemi kapatıyorum.’’
güvence altına alınmıştır.
3. Fatih Sultan Mehmet’in bu ahidnâme ile gayrı müslimlere olan Etkinlik No.: 61
yaklaşımı, onların yönetimden memnun olmalarını veya bu
yaklaşımdan etkilenip din değiştirerek Müslüman olmalarını
sağlamıştır. 1. Büyük toprak sahiplerinin oluşmasını engellemek, devletin top-
rak ve halk üzerindeki kontrolünü sürdürmek.
Etkinlik No.: 58
2. a) Zirai üretimin sürdürülmesini sağlamak,
1. Osmanlı millet sistemi, farklı milletlerin yüzyıllarca uyum ve b) Toprakların bölünmesini engellemek
c) Tarlaların bağ bahçe haline gelmesini engellemek
huzur içerisinde bir arada yaşayabilmelerini sağlamıştır.
d) Reaya hakkının korunarak üretimin devamlılığının sağlan-
2. Ebruda farklı renkler birbirine karıştırılarak mükemmel bir ması
ahenk meydana getirilir. Osmanlı millet sisteminde de
farklı milletler yüzyıllarca uyum ve huzur içerisinde bir arada 3. Çift hane sistemi ile üretimde devlet denetimi sağlanarak
yaşayabilmişlerdir. Bu yönü ile benzerlik kurabiliriz. süreklilik hedeflenmiştir.
3. Farklı dinden insanlar huzur ve barış içinde geçmişten günü-
müze kadar birlikte yaşamayı sürdürmüştür. Etkinlik No.: 62

Etkinlik No.: 59 1. Çitfhane sistemin devamlılığı devlet açsından daha önemlidir.
Devlet bu sistemle hem toprakları üzerinde feodal oluşumları
1. Fethedilen yerlerde yerel hakla da yasalara uydukları, vergileri- engeller hem de halkı üzerinde kontrolünü sağlar.
ni ödedikleri, güvenlik ve düzeni muhafaza ettikleri sürece ken-
di okul, hastane ve mahkeme gibi kurumlarını devam ettirme 2. Yönetim açısından: Toprak ve halk üzerinde denetim yapılarak
imkânı verdikleri için İSTİMALET, camilerin etrafında zaman- üretimde süreklilik sağlanmıştır.
la ticarî faaliyetlerin yürütüldüğü çarşılar, bedestenler ve hanlar Köylüler açısından: Sorumluluklarını yerine getirdikleri süre-
inşa ettikleri için İMAR, fethedilen bölgelere Türk Müslüman ce, sürekli bir geçim kaynağına sahip olmuşlardır.
nüfusu yerleştirdikleri için İSKAN politikası uygulamışlardır. Zayıf yönleri: Eğer köylüler topraktan aldıkları gelir ile geçi-
nemezlerse toprakları topluca terk edebilirler. Bu durum top-
2. Osmanlı Devleti’nde şehir yapısı camilerin etrafında şekillen- rakların boş kalmasına ve devletin gelir kaybına neden olabilir.
miştir. Camilerin etrafına ticarî faaliyetlerin yürütüldüğü çarşı- Güçlü yönleri: Toprakların işlenmesi, üretimde süreklilik sağ-
lar, bedestenler ve hanlar inşa edilmiştir. lanması ve devlete gelir getirmesi.
3. Gravürde şehir cami ve meydan çevresinde bulunan insanlar
betimlenmiştir. Bu bize şehrin cami etrafında şekillendiğini 3. Topraklar boş kalır.
göstermektedir. Burada çarşılar, pazarlar, insanların günlük fa- Devlet gelir kaybına uğrar.
aliyetleri ve askerler okuyucunun gözünde canlandırılabilecek Topraklar varlıklı ve nüfuzlu kişilerin eline geçer.
şekilde çizilmiştir. O dönem Osmanlı şehir hayatını çevremdeki Köyden kente göçler artar.
insanlara anlatacak olsaydım ‘’ şehrin merkezinin cami oldu-
ğunu, çarşı ve pazarın cami önündeki meydanda yer aldığını,
farklı milletlerdeki insanların uyum içinde bir ahenk oluştur-
duğunu, İstanbul’un meydanlarının ve caddelerinin kalabalık
olduğunu anlatırdım.

151