Page 150 - Tarih - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

TARİH 10 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI
5. Günümüzde bir ülkenin başka bir ülke ile olan ilişkileri elçilik- 4. Avrupa, Asya ve Kuzey Afrika’da mücadele etmişlerdir.
ler, daimi temsilcilikler ve görevli diplomatlar sayesinde gerçek-
leşmektedir. Çağımızda iletişim ve haberleşme alanındaki tek- 5. Preveze Deniz Savaşı ve İnebahtı Deniz Savaşı.
nik buluşlar sayesinde mektubun yerini internet, telefon ve özel
haberleşme sistemleri almıştır. Etkinlik No.: 53
Etkinlik No.: 51 1. Birun bölümünde divan toplantıları yapıldığı için yönetim
görevi; Enderun bölümünde ise Enderun Mektebi bulunduğu
1. İpek Yolu ve Baharat Yolu’nun güzergâhları incelendiğinde için eğitim görevi yerine getirilmekteydi. Harem bölümünde ise
Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarından geçtiği anlaşılmaktadır. şehzade ve haremdeki görevlilerin eğitimi sağlanmaktaydı.
2. Haritalar incelendiğinde Osmanlı Devleti’nin kara ve denizlerde 2. Enderun Mektebi’nin açılma sebebi devletin ihtiyaç duyduğu
uyguladıkları fetih politikalarında tarihî İpek Yolu ile Baharat nitelikli ve güvenilir devlet adamlarını yetiştirmekti. Bu durum
Yolu başta olmak üzere ticaret yolları üzerindeki bölgelerde devletin daha iyi yönetilmesini sağlamıştır. Günümüzde buna
kontrolün sağlanmaya çalışıldığı söylenebilir. benzer uygulamaya ülkemizde rastlanmamaktadır.
3. Fatih Sultan Mehmet döneminde İpek Yolu güzergâhında yer 3. Topkapı Sarayı’nda divanın toplandığı kubbe altı denilen yer
alan bölgelerin kontrolünün sağlanmaya çalışıldığı söylenebilir. Birun bölümünde olduğu için, devlet idaresi ile ilgili kararlar
Bu doğrultuda İstanbul, Kırım, Trabzon Rum İmpartorluğu ve burada alınmıştır.
Ege’de (Adalar Denizi) fetihler gerçekleştirilmiştir. 4. Topkapı Sarayı’nın şehir kültürünün gelişmesine sağladığı ya-
4. Yavuz Sultan Selim döneminde hem İpek Yolu hem de Baharat rarların kanıtları şunlardır:
Yolu güzergâhında bulunan bölgeler kontrol altına alınmaya ça- 1- Haremdeki kadınların İmparatorluğun farkı bölgelerindeki
lışılmıştır. Bu doğrultuda Doğu Akdeniz’deki önemli limanlarla yönetici sınıflarıyla evlenmeleri.
birlikte Suriye, Filistin, Mısır ve Hicaz fetihleri gerçekleştiril- 2- Şehzadelerin belli bir eğitimden geçtikten sonra on ilâ on beş
miştir. yaşları arasında lalalarıyla birlikte sancağa çıkmaları.
5. Ekonomik/ Devletin ve halkın ihtiyaçlarının karşılanması Etkinlik No.: 54
Ticari önemi ve zenginleşmesini sağlar.
1. Osmanlılar, devletlerin taht kavgaları sonucunda birçok par-
Başka devletlerle iyi ilişkilerin kurulmasını çaya bölünmesinin önüne geçmiş, kendi içinde birliği sağlayıp
Siyasi önemi sağlar ya da bazı devletlere ambargolar getiril- merkezi otoriteyi güçlendirmiş, bunun sonucunda da Avru-
mesine olanak tanır. pa’ya karşı üstünlük sağlamıştır.
Ticari yollara sahip ülkeler ekonomik yönden 2. Böyle bir durum, tarihi olayların iyice analiz edilip yeterince
Askerî önemi zenginleşeceği için askerî alanlarda da daha anlaşılmamasına ve yaşananların yanlış yorumlanmasına sebep
güçlü olmalarını sağlar. olur.
Farklı coğrafyalardan ve kültürlerden insanlar
Kültürel önemi 3. Tarihçi İlber Ortaylı olaylara bilimsel açıdan bakmış, tarihi
arasında etkileşim sağlar.
olaylar değerlendirilirken olayın yaşandığı dönemin şartlarına
göre değerlendirilmesi gerektiğini söylemiştir.
Etkinlik No.: 52
1. 1. Mohaç Meydan Savaşı Etkinlik No.: 55
2. İstanbul Antlaşması BEYAZ ŞAPKA
3. Amasya Antlaşması Veraset sisteminde yapılan düzenlemelerle önce I. Murat Dönemi’n de
4. Hint Deniz Seferleri ve Vadiü’s- Seyl Savaşı “Devletin toprakları padişah ve oğullarınındır.” ilkesi, sonra da Fatih
5. Preveze Deniz Savaşı Devri’nde “Devletin toprakları padişahındır.” anlayışı getirilmiştir.
6. Kıbrıs Adası, İnebahtı Deniz Savaşı Ayrıca padişahlara devletin bekası için kendi kardeşlerini öldürme
2. Macaristan, Avusturya, Roma-Germen İmparatorluğu, Safevi- izni verilmiştir. Merkezi otoritenin güçlendirilmesine yönelik bir di-
ler, Portekiz, İspanya, Venedikliler ve Haçlı Donanması ile mü- ğer düzenlemeler arasında Divân-ı Hümâyun’un başkanlığını vezîri
cadele edilmiştir. âzama devretmesi, haremden evlenme usulünün uygulanması ile
müsadere usulünün (kişilerin mallarına el konulması) getirilmesi de
3. Balkanlar ve Orta Avrupa hâkimi- söylenebilir.
1. Macar Krallığı
yeti için. SİYAH ŞAPKA
Avusturya ve Padişahın kardeşlerini öldürme iznine sahip olması şehzadelerin
2. Roma-Germen Macaristan ve Orta Avrupa hâkimi- ölüm korkusu nedeniyle psikolojilerinin bozulmasına neden olabilir.
yeti için mücadele ettiler.
İmparatorluğu
Dinî, siyasi ve toprak alanlarında KIRMIZI ŞAPKA
3. Safevi Devleti İnsanın padişah da olsa kardeşlerini öldürtmesi korkunç bir olaydır.
mücadele ettiler. Müsadere usulu ile ömür boyu çalışıp elde edilen servete el konulması
Akdeniz’de ve Hint Okyanusu’nda üzücü bir uygulamadır.
4. Portekiz deniz ticaretinde üstünlük sağlamak
için mücadele ettiler. YEŞİL ŞAPKA
Orta Akdeniz’de deniz ticaretinde Padişahlar devletin bekası için kardeş katline müsaade etmektense,
5. İspanya ve askerî alanda üstünlük sağlamak yaş sırasına göre tahta geçebilirlerdi. Haremden evlenmeyi tercih edi-
için mücadele ettiler. leceklerine halktan birisiyle evlenip saray ve halk ilişkilerini daha da
Doğu Akdeniz’de deniz ticaretini geliştirebilirlerdi.
6. Venedik güvene alabilmek için mücadele MAVİ ŞAPKA
ettiler. Merkezi otoriteyi güçlendirmek için yapılan düzenlemelerin olumlu
Avrupa Haçlı Do- Akdeniz egemenliğini kontrol altın- ve olumsuz yönleri vardır. Alınan önlemlere baktığımızda kendi za-
7.
nanması da tutmak için mücadele ettiler. manı için oldukça mantıklı uygulamalar olduğunu söyleyebiliriz.

150