Page 379 - Türk Dili ve Edebiyatı - 10 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 184

5.ÜNİTE > Roman Kazanım A.2.5: Metnin olay örgüsünü belirler.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Etkinlik İsmi Öfkeyle Kalkan Zararla Oturur 25 dk.
Amacı Metinde anlatılanların metnin olay örgüsüne katkısını yorumlayabilmek, metinde anlatılanları güncel hayatla Bireysel
ve benzer anlatılarla ilişkilendirebilmek.

Yönerge Metni okuyunuz. Aşağıdaki soruları okuduğunuz metin çerçevesinde cevaplayınız.
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)

Moby Dıck
(…)
Ben, İshmael, o tayfadan biriydim. Diğerleriyle birlikte ben de haykırmıştım, ben de onlarla ant içmiştim.
Yeminim daha da perçinlensin diye bağırdıkça bağırmıştım, çünkü ruhumu korku sarmıştı. İçimde acayip,
gizemli ve acımaya benzer bir duygu vardı. Ahab’ın dizginlenemeyen kan davası benim de davam gibiydi.
Her fırsatta hevesle kulak kabartıp canını yakmaya, kendisinden intikam almaya yemin ettiğimiz o kanlı
canavarın geçmişini öğrenmeyi başardım.
(…)
Ortada dolaşan türlü türlü acayip söylentiler de zamanla bu ölümcül karşılaşmaların gerçek hikâyelerini
iyice korkulur hale getirmeye başladı. Şaşırtıcı ve korkunç her olayın ardından bittabii pek çok hayal ürünü
söylenti çıkar, devrilen ağaçta mantar bitmesi kadar doğal bir şeydir bu. Ama denizcilik hayatında söylen-
tiler, eğer üstüne tutunabileceği azıcık bir gerçek zemin de varsa, karada olduğundan kat kat hızlı büyür.
(…)
Dolayısıyla Beyaz Balina hakkında bu sulardan sadece gelip geçenlerin bile katkıda bulunduğu şişirilmiş
söylentiler çeşitli ürkütücü imalarla doğaüstü güçlere dair yarım yamalak fikirlerle harmanlanarak sonun-
da Moby Dick’i gözle görülebilen hiçbir şeyin sahip olamayacağı dehşetli özelliklerle bezemişti. Moby Dick
nihayet herkesin içine öyle bir korku salmaya başladı ki, Beyaz Balina’nın namını şöyle bir işitmiş olanlar-
dan dahi çok azı karşısına çıkmayı göze alabiliyordu.
(…)
Ortalıkta dolaşan ve sonunda batıl inançlara meyilli kişilerin zihninde Beyaz Balina ile ilişkilendirilen en
acayip söylentilerden biri, Moby Dick’in aynı anda birden fazla yerde bulunabildiğiydi. Güya Moby Dick’in
birbirine zıt enlemlerde farklı denizciler tarafından eş zamanlı görüldüğü oluyordu.
(…)
Üç teknesi de etrafında sulara gömülmüş, kürekleri ve adamları girdaba kapılmış bir kaptan vardı. Parça-
lanmış pruvadan halat bıçağını kaptığı gibi Arkansaslı bir düellocu gibi düşmanının, balinanın üstüne atıl-
mış ve bir kulaç kadar derindeki balinanın canını almak için bu altı inçlik bıçağını körlemesine sallamaya
başlamıştı. İşte o kaptan, Ahab’dı.
(…)
Dolayısıyla Ahab’ın neredeyse ölümle sonuçlanan bu karşılaşmadan beri balinaya karşı vahşi bir intikam
duygusu beslediğine şüphe yoktu. Ahab bu duyguda o kadar ileri gitmişti ki, artık o hastalıklı zihninde
sadece bedensel acılarını değil, hissettiği zihinsel ve ruhsal azabı da ondan bilir olmuştu. Beyaz Balina, in-
sanları saplantıya sürükleyen ve sonunda yarım bir yürek ve yarım ciğerle bırakan tüm o iç kemiren habis
hislerin vücut bulmuş hali gibi gözlerinin önünde süzülüp duruyordu.
(…)
Ahab içten içe, belli belirsiz böyle bir şeyler hissediyordu ve şöyle düşünüyordu: “Yöntemlerim akla uygun,
ama beni harekete geçiren şey ve hedefim çılgınca.” Fakat hakikati yok edecek, değiştirecek veya ondan
kaçınacak gücü yoktu. Aynı şekilde, özünü insanoğlundan uzun süre sakınmıştı, hatta hâlâ sakınıyordu.
Ama bu sakınma ancak dış görünüşünü değiştiriyordu, içindeki iradeyi değil. Yine de bu sakınma işini öyle
iyi kotarmıştı ki, nihayet takma bacağıyla karaya adım attığında hiçbir Nantucket sakini, onun başına gelen
korkunç kazaya derin derin efkârlanmak dışında bir şey hissettiğinden şüphelenmedi bile.
(…)
“Ve yalnızca ben kaçıp kurtuldum, sana anlatmak için.”

Hermann Melville, Moby Dick

377