Page 475 - Türk Dili ve Edebiyatı - 10 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 230

6.ÜNİTE > Tiyatro Kazanım A.3.5: Metnin olay örgüsünü belirler.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Etkinlik İsmi Yorumla ve Tamamla 20 dk.
Amacı Metindeki olay örgüsünden hareketle günlük hayatla ilişki kurabilmek ve metnin olay zincirini tamamlayabilmek. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız.
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)

Aynaroz Kadısı
(…)

Âdem — Efendim, merhamet buyurun. İskele gümrük başçavuşu ile başım derde girdi.
Yakup — Ne oldu?
(Rükneddin gelir, yerine oturur, esner.)

Âdem — Ah efendim. Kavala’da zahire tüccarıyım. Kendi kalyon ve kadırgalarımla Akdeniz kıyıla-
rında ticaret ederim.
Yakup — Pekâlâ… İskele gümrük başçavuşu ile aranızda geçen mesele nedir?
Âdem — Efendim, bir kalyon ve üç kadırgaya yüklediğim zahireleri boşaltıp kaçak mal aramak isti-
yor. Dört gemi dolusu buğdayı nasıl boşaltırım? Arayacaksa arasın… Ambarların dibine kadar arasın.
Ben bunca yıldır namusumla ticaret ettim. Kaçakçılık yapmadım. Gemilerim meydanda, arasınlar…
Yakup — Şamataya lüzum yok. Mademki iskele başçavuşu gemileri aramak istiyor. Elbette arayacaktır.
Âdem — Efendim, ambarlardaki zahireyi karaya boşaltmak istiyor. Dört gemi dolusu zahireyi nasıl
boşaltayım?
Yakup — Niçin engel olursun? Başçavuş beytülmâlin (hazinenin) haklarını korumak için gereken
tedbirleri almaya mecburdur.
Âdem — Efendim, merhamet buyurun. Beş bin kile zahireyi Aynaroz iskelesine dökmek, sonra tek-
rar gemilere yüklemek kaç günde olur? Merhamet edin, gemileri boşaltmadan önce nasıl isterse ara-
sın. Yalvarırım karaya boşaltmasınlar, malım harap olur.
Yakup — Allah Allah!... Ne inatçı adamsın!...
Rükneddin – Efendi hazretlerini rahatsız etme.

Âdem — Yalvarırım efendim, bu Aynaroz suları tehlikelidir. Fırtına çıkarsa mahvolurum.
Yakup — Git, iskele başçavuşu ile davanı hallet.
Âdem — Söz dinlemiyor. “Kadı efendi emretmedikçe bir şey yapamam.” diyor, sizden emir istiyor.

(…)
Musahipzâde Celâl, Aynaroz Kadısı

Kelime Dağarcığı
kadırga: Bir tür gemi. kalyon: Bir tür gemi. kile: Genellikle tahıl ölçmede kullanılan belirli hacimdeki kap, ölçek.
zahire: Tahıl.

473