Page 13 - FELSEFE 11 BECERİ TEMELLİ ETKİNLİK KİTABI

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü FELSEFE 11 4

1. ÜNİTE >MÖ 6. YÜZYIL-MS 2. YÜZYIL FELSEFESİ Kazanım: 11.1.2. MÖ 6. yüzyıl-MS 2. yüzyıl felsefesinin karakteristik özelliklerini açıklar.
a) Filozofların ilk neden hakkındaki düşünceleri (Thales, Anaksimandros, Anak-
Alan Becerileri: Sorgulama simenes, Empedokles ve Demokritos) ve değişim düşüncesi (Lao Tse, Herakle-
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi itos ve Parmenides) ele alınır.

Etkinlik İsmi ŞİİRDE VARLIK 20 dk.
Amacı Herakleitos ve Parmenides’in varlık görüşlerini değerlendirebilme. Grup

Yönerge Aşağıda Herakleitos ve Parmenides’in varlık görüşlerini ifade eden açıklamayı ve Martha Medei-
ros'a ait “Ağır Ölüm” adlı şiiri okuyup ilgili soruları cevaplayınız.

Değişim problemi Parmenides ve Herakleitos ile özdeş gibidir. Varlığın değişmezliğini ve değişimin sadece bir
yanılgı olduğunu öne süren Parmenides, varlığın sadece akılla bilinebileceğini öne sürer. Buna karşın Herak-
leitos, değişimi varlığın özüne yerleştirdiği ve değişim olmaksızın varlığın da olamayacağını ifade ettiği hâlde
doğadaki değişimin belirli bir düzen içinde olduğunu ve bunun da logos (akıl) olduğu noktasına ulaşır. Gö-
rüleceği üzere akla verilen önem ve doğaya yönelim açısından Parmenides ve Herakleitos gizli birer müttefik
gibidirler. Bu iki müttefiki kendi düşüncesinde bir araya getirme ve tek bir sistemde sentezleme çabası ise ilk
olarak Platon’da kendisini gösterecektir.
Ömer Faruk Anlı, "Bilgi-Varlık İlişkisi ve Değişim Problemi" adlı eserinden alıntılanmıştır.

AĞIR ÖLÜM
Ağır ağır ölür alışkanlığının kölesi olanlar,
Her gün aynı yoldan yürüyenler,
Yürüyüş biçimini hiç değiştirmeyenler,
…
Bilmedikleri şeyler hakkında soru sormayanlar,
Bildikleri şeyler hakkındaki soruları yanıtlamayanlar,
Deneyelim ve kaçınalım küçük dozdaki ölümlerden.
Martha Medeiros

Görsel 1.16: Martha Medeiros

1. Herakleitos ve Parmanides’in varlık söylemlerinin felsefeye olan katkılarını tartışınız. Tartışma so-
nuçlarını aşağıya yazınız.

2. Martha Medeiros’un “küçük dozdaki ölüm” ifadesini, felsefi düşünüş ve değişim fikriyle ilgili olarak
yorumlayınız.

11
Hazırlayan: Ayşegül YÜKEN