Page 263 - FİZİK 11 - BECERİ TEMELLİ ETKİNLİK KİTABI

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü FİZİK 11

CEVAP ANAHTARLARI
3. Yönerge:
Etkinlik No.: 22
Bırakıldığı
1. Zaman (s) 0-3 3-8 8-11 11-15 Cisim Yükseklik (m) Yere Çarpma Yere Düşme
Süresi (s)
Hızı (m/s)
2 kg kütleli çekiç 20 20 2
Hız değişimi (m/s) 12 -10 18 -16
500 g kütleli çekiç 20 20 2
2. Zaman (s) 0-3 3-8 8-11 11-15 500 g kütleli tüy 20 20 2
20 g kütleli tüy 45 30 3
Yol (m) 18 35 33 48
500 g kütleli çekiç 80 40 4
3. Toplamda alınan yol 134 m olmaktadır. 2 kg kütleli çekiç 125 50 5
20 g kütleli tüy 125 50 5
4. V (m/s)
4. Yönerge:
Verilerden ve denklemlerden çıkan sonuçlara göre konum de-
20 ğeri, zamanın karesiyle doğru orantılıdır. Hız değeri, zamanla
doğru orantılıdır. İvme değeri, yer çekimi ivmesi olup sabittir.
Grafikler bu bilgiler doğrultusunda çizilmiştir.
12 x (m) V (m/s) a (m/s )
125
50
80 40 10
4 45 30
2 20 20
t (s) t (s) t (s) 2 3 4 5 t (s)
3 8 11 15 2 3 4 5 2 3 4 5
5. Yönerge:
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 11 Yerküre kutuplarda basık olduğu için yer çekimi ivmesi (g)
Ders Kitabı, Sayfa 73-88. kutuplarda en büyük, ekvatorda en küçük değerdedir. Hava
direnci ihmal edilen ortamda serbest düşen cisimlerin hare-
Etkinlik No.:23 keti kütleden bağımsızdır. Bu nedenle cisimlerin kütlesinin 2
katına çıkması süreyi ve hızı etkilemez. Ancak ekvatorda yer
1. GÖZLEM
çekimi ivmesi daha küçük olacağından cisimlerin yere düşme
2. süresi ekvatorda t’den daha büyük olmalıdır. Yere çarpma hız-
Zaman aralığı (s) 0-5 5-15 15-25 25-29
ları ise V’den küçük olmalıdır.
İvme değeri (m/s ) 2 -1 6 -15 Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim 11. Sınıf
2
Fizik Ders Kitabı, Sayfa 88-93.
3. Zaman (s) 5 15 18 25 27 29
Etkinlik No.: 25
Hız (m/s) 10 0 18 60 30 0 Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir.
Muhtemel cevaplar:
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 1. Yönerge: Birinci Aşama Cevapları
11 Ders Kitabı, Sayfa 73-88.
1. Bu araçları kullanarak serbest düşme deneyi yaparsam derinli-
Etkinlik No.: 24 ği hesaplayabilirim. Tankın üst bölümüne çıkarak kapağı açıp
1. Yönerge: vakumlama sistemi ile tankın içindeki havayı boşaltırım. Sonra
Çekiç ve tüy Ay’da aynı anda yere düşmüştür. Ay’da hava olma- içeriye hava kaçırmamaya çalışarak bir adet tel zımbalama aleti-
dığından cisimler direnç kuvveti ile karşılaşmazlar ve sadece ni kapağın hizasından tankın içine serbest bırakırım. Bıraktığım
Ay’ın çekim ivmesiyle yere doğru hareket ederler. Çekim ivmesi anda dijital saatimdeki kronometreyi çalıştırırım. Tel zımbanın
kütleye bağlı olmadığından aynı anda yere ulaşırlar. yere düşüşünü gözlemler ve zımba yere çarptığı anda kronomet-
2. Yönerge: reyi durdururum. Böylece yere düşme süresini ölçerim. Süreyi
kullanarak tel zımbanın düştüğü yüksekliği hareket denklemin-
1. Denklemlerde ilk hız sıfır ve ivme yer çekimi ivmesi olacak den hesaplarım. Bulacağım yükseklik tankın derinliğine eşittir.
şekilde düzenleme yapılmalıdır. Burada yer değiştirme cismin
düşme miktarında diğer deyişle düşey doğrultuda aldığı yoldur. 2. Eğer tel zımbanın yere çarpma süresini t = 1,2 saniye olarak
ölçtüysem yer çekimi ivmesi, g = 10 m/s olmak üzere serbest
2
O nedenle yer değiştirme yerine “h” yazılır. Serbest düşme hare- düşme denklemlerinden yararlanarak yükseklik h değerini 7,2
keti yapan cisimler düşey doğrultuda düzgün hızlanan doğrusal metre bulurum. Bu sayı, tankın derinliğini verir ve istediğiniz
hareket yapar ve yere doğru hızlanır. Buradan hareket yönü ve ölçümü yapmış olurum ayrıca bu yöntemle tel zımbanın yere
yer çekimi ivmesi pozitif alınarak denklemler elde edilir.
çarpma hızını da hesaplayabilirim. Denklemden hesaplanırsa
2. Tablo 2’de yazılması gereken denklemler: yere çarpma hızı 12 m/s olur.
1
1
Bir Boyutta Sabit İvmeli Serbest Düşme Hareket h= g . t = . 10 . (1,2) = 7,2 m V = g . t = 10 . 1,2 = 12 m/s
2
2
Hareket Denklemleri Denklemleri 2 2 S
Yer Değiştirme 1 2 h = 1 g.t g . t 2
Denklemi T x = V t ! 2 a.t a . t 2
0
a.t
g.t
Herhangi Bir t Anında- V s = V 0 ! a . t V s = g . t
ki Hız Denklemi
2
. g h
2
. ax
2
2
2
Zamansız Hız Denklemi V s = V 0 ! 2a . x V s = 2g . h
261