Page 268 - FİZİK 11 - BECERİ TEMELLİ ETKİNLİK KİTABI
P. 268

FİZİK 11                                          Ortaöğretim Genel Müdürlüğü


                                             CEVAP ANAHTARLARI
          4. Aynı yükseklikte atıldığı için top fileyle aynı seviyeye aynı süre-  1  2
                                                                    K
             de gelir ama topun yatayda aldığı yolun azalması gerekir çünkü   10. T E KL =  E L - Eise T E KL =  2  mV
             tenisçi fileye daha yakın yerden vurmaktadır. Aynı sürede yatay   T E Lm =  E M -  Eise T E LM =  1  m V -  1  mV =  24  mV olur .
                                                                                   2
                                                                                                2
                                                                                 5 h
                                                                                ^
             düzlemde daha az yol alması için topun ilk hızı daha küçük ol-  L  2     2     2
             malıdır.                                      T E KL  =  1  olarak bulunur .
            Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 11   T E Lm  24
            Ders Kitabı, Sayfa 105-120.                   Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 11
                                                          Ders kitabı, Sayfa 123-137.
          Etkinlik No.: 37                               Etkinlik No.: 38
                                             2F              m
          1. KL aralığında cisme etki eden net kuvvet F  = 2F - F = F’dir.   1. Yönerge:
                                         net
             Newton'ın ikinci hareket yasasına göre KL arasındaki ivme    1.  Yaya uygulanan kuvvet arttıkça yayın uzama miktarı da artar.
                                            x
                                L
       M     a  = a olmak üzere F = m . a ise a = F/m olur. Cisim durgun   K
             1
             hâlden L noktasına t sürede v hızı ile ulaşıyor ise v = a . t olur.  2. Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir.
             Cisme LM aralığında etki eden net kuvvet 2F'dir. Newton'ın   Muhtemel cevap şöyledir:
             ikinci hareket yasasına göre LM arasındaki ivme a  olmak üzere    Arabaların amortisör sistemleri, yaylı yataklar, bulaşık sünger-
                                             2
             2F = m . a  ise a  = 2F/m , a  = 2a olur. LM arasında cisim 2t süre   leri, kurmalı oyuncakların zembereği vb.
                              2
                       2
                   2
             boyunca kuvvet uygulandığına göre cismin M noktasındaki hızı   3.  Esneklik sınırlarının aşılması durumunda cisim eski hâline dö-
             v  = v  + 2a . 2t = v + 4a . t                nemez. Bu sınırların üzerinde uygulanan kuvvetler cismin es-
                                                           neklik özelliğinin bozulmasına neden olur.
             M
                 L
             v = 5v olur.                               2. Yönerge:
             M
          2.         v (m/s)                             1.  Grafiğin eğimi yayın esneklik sabitini (k) verir.
                                                           Örnek:
                    5v                                     Tablo 1
                                                             Yay Sabiti (k)  Kuvvet (F)  Denge Konumuna Uzaklık (x)
                                  2F          m
                    4v                                          100       20 N           0,20 m
                                                                100       40 N           0,40 m
     M              3v  L       x            K                  100       60 N           0,60m
                                                                100       80 N           0,80 m
                    2v

                    v

                v (m/s)                   t (s)
                           t   2t  3t
                                                                     α
               5v
          3. V - t grafiğinin grafik ile zaman ekseni arasında kalan alan yolu
               4v
             verir. Buna göre  KL  uzunluğu  x =  2 . Vt    ise  LM uzunluğu   Eğim  =  k =  F x  isek =  20  =  100 Nm
                                                                                   /
                                                                            , 02
               3v
                          ^ V +  5 Vh . t2
             grafiğe göre  LM =  2  =  6  . Vt  olur.    2. Grafiğin uzanım ekseni ile oluşturduğu alan, yapılan işi verir.
               2v
                 F (N)
             Buna göre  LM =  12 x  olur.                 3.  Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir.
               v
          4. W  = 2F . x + 2F . 12x = 26F . x olur.        Muhtemel cevap:
                                t (s)
              F
                    t  2t  3t                              Grafiğin uzanım ekseni ile oluşturduğu alan yapılan iş değerini
          5. W  = F . x olur.  Alan = W = 2F . 13x = 26F . x
              fs  3F                                       verir. Bu değer ise  yaya potansiyel enerji olarak aktarılır.
          6. W  = W  - W  = 26F . x - F . x = 25F . x olur.  W=F . x / 2 ise 80 . 0,8 / 2 = 32 J olur. Simülasyonda verilen de-
                  F
                     fs
              net
                2F                                         ğerle hesaplanan değer karşılaştırıldığında hesaplanan değerin
          7.                                               doğru olduğu görülür.
             F (N)  F
                                                          4.  Simülasyonda verilen yayın esneklik katsayısı daha büyük olma-
                                                                   x(m)
                    X                                      sı durumunda yay daha az uzayacaktır.  Uzama miktarı azaldığı
                   Alan = W = 2F . 13x = 26F . x        13x için yapılan iş azalacaktır.
           3F                                              F = 40 N için k = 200 N/m değeri alınırsa x = 0,2 m uzar.  Simü-
           2F                                              lasyonun enerji kısmı ile karşılaştırıldığında bu değer, doğru bir
            F                                              değerdir.
                                                  x(m)    5.  Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir.
               X
                                          13x              Muhtemel cevap:
          8. f  = k . m . g = F ise kütle 2m olursa f  = 2k . m . g = 2F olur.   Yayların uç uca eklemesi seri bağlamayı temsil eder ve  yayların
                                      s
             s
             Net kuvvet sıfır  olduğu için  cisim  harekete geçemez ve  iş    uzama miktarı ilk duruma göre iki katına çıkar.
             W = 0 olur.                                   Simülasyonun giriş butonunda verilen yay için k = 200 N / m ve
          9. Cisim üzerinde yapılan iş cisme hız kazandırdığından kinetik   F = 40 N alınırsa uzama miktarı x = 0,2 m olur. Simülasyonun
             enerjiye dönüşmüştür. ∆W = ∆E 'dir.           sistemler butonu tıkatılıp uç uca eklenmiş yay sistemi alındığın-
                                 KM
                                                           da yayların yay sabitlerini 200 N / m değerine, kuvveti ise 40 N
                                                           değerine ayarlarsak uzama miktarı 0,4 m olur.
                                                           Yani x  + x  = x toplam  ise 0,1 + 0,1 = 0,2 m olur.
                                                                  2
                                                               1
          266
   263   264   265   266   267   268   269   270   271   272   273