Page 135 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11 65

3. ÜNİTE > Şiir Kazanım A.1.1: Metinde geçen kelime ve kelime gruplarının anlamlarını tespit eder.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Etkinlik İsmi Kelimelerin Keşfi 20 dk.

Amacı Anlamını bilmediği kelime ve kelime gruplarının anlamını metindeki bağlamından hareketle tahmin edebilmek. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metni okuyunuz. Metinden hareketle çalışmaları yapınız.
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)

Şevki Yok
Gül hazîn... Sünbül perîşân... Bâğzârın şevki yok…
Derdnâk olmuş hezâr-ı nağmekârın şevki yok...
Başka bir hâletle çağlar cûybârın şevki yok...
Âh eder, inler nesîm-i bî-karârın şevki yok...
Geldi ammâ n’eyleyim sensiz bahârın şevki yok!

Farkı yoktur giryeden rûy-ı çemende jâlenin.
Hûn-ı hasretle dolar câm-ı sefâsı lâlenin.
Meh bile gayretle âğûşunda ağlar hâlenin!
Gönlüme te’siri olmaz âteş-i seyyâlenin.
Geldi ammâ n’eyleyim sensiz bahârın şevki yok!

Rûha verdikçe peyâm-ı hasretin her bir sehâb,
Câna geldikçe temâşâ-yı ufuktan pîç ü tâb
İhtizâz eyler çemen... İzhâr eder bin ıztırâb…
Hem tabîat münfail hicrinle hem gönlüm harâb…
Geldi ammâ n’eyleyim, sensiz bahârın şevki yok!
Recaizade Mahmut Ekrem
Doç. Dr. İsmail Parlatır, Recaî-zade Mahmut Ekrem

Kelime Dağarcığı:
ihtizâz eylemek: Titreşmek. izhâr etmek: Göstermek. münfail: Etkilenmiş, gücenmiş. peyâm-ı hasret: Hasret haberi.
pîç ü tâb: Sıkıntı ve ıztırap. sehâb: Bulut. şevk: Şiddetli arzu, istek, aşırı heves. temâşâ-yı ufuk: Ufku seyretmek, ufka bak-
mak.

1. Aşağıda şiirin günümüz Türkçesi verilen ilk iki bendindeki dizelerin anlamından ve şiirin bağla-
mından hareketle altı çizili kelime veya kelime gruplarını ilgili olduğu uygun görselin altına yazı-
nız.

Birinci Bent
Gül hüzünlü... sümbül darmadağınık... Bağzârın neşesi yok.
Dertli olmuş, güzel nağmelerle öten hezârın neşesi yok...

Başka bir hâl ile çağlayarak akan cûybârın neşesi yok...
Ah eder, inler kararsız rüzgârın neşesi yok.
Geldi ama n’eyleyeyim, sensiz baharın neşesi yok.

133