Page 374 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

184 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

NACİYE
Şaka ediyorsunuz beni büyük bir hayal kırıklığına uğratırsınız...

NİHAL
Vallahi sahi… Sizi bütün öğretmenlik ciddiyetimle temin ederim... Düşününüz tam yüz elli bin lira...
Ben bu kadar parayı nereye koyacağım bilmem ki... İki milli piyango bileti almıştım... Büyük ikra-
miye bana çıkmış...
NACİYE
Ah ne güzel... Ne güzel...
NİHAL
Yüz elli bin lira... Ne servet... (Gülümseyen Besime’ye) Hanımefendi yüz elli bin liraya ne servet deyi-
şime gülersiniz... Hakkınız var. Fakat her servetin ehemmiyeti onu elde eden insanın haliyle ölçülür...
Düşününüz o hani gazetelerin her gün arzu ve istekleri hakkında sütun sütun mersiyeler yazdıkları
bir ilkokul öğretmeni için bu kadar para... Gerçi tok gözlülük göstermek, sizlere karşı (Taklit ya-
parak) eh ne ise. Yüz elli bin lira şöyle böyle bir şeye yarar... Mamafih ben öyle paraya ehemmiyet
verenlerden değilim. Fazla bir heyecan bile duymadım tarzında rol oynaması da mümkün ama bu
benim işim değil.
Reşat Nuri Güntekin, Bir Köy Öğretmeni

1. Sonra tam bir vücut ve ruh sıhhatine malik olarak yetişmelerini arzu ediyoruz.
Çocuklarımızı böyle yerlerde mi terbiye etmek isterdik?
a) Yukarıdaki cümleler okuduğunuz metinden alınmıştır. Bu cümlelerde geçen altı çizili kelimele-
rin anlamdaşlarını metnin bağlamından hareketle bularak cümleleri yeniden kurunuz.

b) Bir dilde anlamdaş sözcüklerin çok olması ifade kolaylığı sağlar mı? Düşüncelerinizi yazınız.

2. Ad aktarması, benzetme ilgisi söz konusu olmadan, başka bazı ilgilerle bir sözün başka bir söz ye-
rine kullanılmasıyla oluşturulan mecazlardır. Ne fakir ne talihsiz Anadolu ifadesindeki “Anadolu”
ile üzerinde yaşayan insanlar kastedilmiştir. Siz de “kalem” ve “göz” sözcükleri ile böyle bir mecaz
oluşturunuz.

3. Fakat her servetin ehemmiyeti onu elde eden insanın haliyle ölçülür... Düşününüz o hani gazetelerin
her gün arzu ve istekleri hakkında sütun sütun mersiyeler yazdıkları bir ilkokul öğretmeni için bu ka-
dar para... Mamafih ben öyle paraya ehemmiyet verenlerden değilim. Fazla bir heyecan bile duymadım
tarzında rol oynaması da mümkün ama bu benim işim değil.
Metinden alınan bu bölümdeki altı çizili sözcüklerin yerine bugün başka sözcükler kullanılmakta-
dır. Bu durum size dil ile ilgili neler düşündürmektedir? Düşüncelerinizi yazınız.

372
Hazırlayan: Abdullah DAĞLI