Page 369 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11 182

6.ÜNİTE > Roman Kazanım A.2.16: Metinlerden hareketle dil bilgisi çalışmaları yapar.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Etkinlik İsmi Sırada Dil Bilgisi Var 20 dk.
Amacı Verilen metinden hareketle yazım ve noktalama kuralları konusunda dil bilgisi çalışmaları yapabilmek. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız.
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)

Saatleri Ayarlama Enstitüsü
(…)

Herhangi bir dikdörtgenin kenarlarına rakamlar koymakla hiçbir şey elde edemezdim. Başka bir şey
bulmak lazımdı. Bursa’ya Konya’ya kadar gittim. İstanbul camilerini dolaştım. Bütün kapı şekillerine
baktım. Fakat hiçbiri benim işime yarayacak şeyler değildi. Daha doğrusu hepsi düzgün, iyi işlenmiş
dikdörtgenleriyle harikulâde şeylerdi amma, benim aradığıma cevap vermiyorlardı. Nihayet bir gece
küçük İstanbul camilerinden birinin yana doğru kaldırılmış perdesi bana bir fikir verdi. Akreple
yelkovandan bir perde gibi istifade edecektim. Şimdi hangi rakamlar üzerinde kapının boşluğunu
ayarlayacağım meselesi kalıyordu. İki kanatlı perdesi kaldırılmış kapı fikrini bulduktan sonra gerisi
kolaydı.

Yaz aylarıydı. Ahmet tatilini her zaman yaptığı gibi mektepte geçirmek istiyordu. Fakat benim ısrarlı
ricam üzerine, sırf bana yardım etmek için evde bizimle kalmağa razı olmuştu. Benim güçlük içinde
olduğumu biliyor, ayrıca bu cinsten bir iş üzerinde çalışmak hoşuna gidiyordu. Beni saatlerce, velevki
mânasını anlamadığı, hatta mânasız bulduğu bir iş üzerinde görünce yalnız bırakmağa razı olmamış-
tı. Hayatımda Emine’nin ölümünden sonra ilk defa olarak hakiki saadeti tanıyordum. Oğlum sade
beni affetmiş görünmüyordu. Ayrıca bana yardım ediyordu. Onu yanı başımda, yaşı ile hiç müna-
sebeti olmayan birtakım meselelere, sırf güçlükleri için ilgilenmiş, her ihtimalin üstünde ciddi ciddi
düşünür gördükçe sevinçten çıldırıyordum. Bu iş denen şeyin fazileti idi.
İş insanı temizliyor, güzelleştiriyor, kendisi yapıyor, etrafıyla arasında bir yığın münasebet kuruyor-
du. Fakat iş aynı zamanda insanı zaptediyordu. Ne kadar abes ve mânasız olursa olsun bir işin mesu-
liyetini alan ve benimseyen adam, ister istemez onun dairesinden çıkmıyor, onun mahpusu oluyor-
du. İnsan kaderinin ve tarihin büyük sırrı burada idi.
(…)
Ahmet Hamdi Tanpınar, Saatleri Ayarlama Enstitüsü

1. herhangi bir dikdörtgenin kenarlarına rakamlar koymakla hiçbir şey elde edemezdim başka bir şey
bulmak lazımdı bursaya konyaya kadar gittim istanbul camilerini dolaştım bütün kapı şekillerine bak-
tım fakat hiçbiri benim işime yarayacak şeyler değildi daha doğrusu hepsi düzgün iyi işlenmiş dik-
dörtgenleriyle harikulâde şeylerdi amma benim aradığıma cevap vermiyorlardı nihayet bir gece küçük
istanbul camilerinden birinin yana doğru kaldırılmış perdesi bana bir fikir verdi.
Metinden alınan yukarıdaki bölüm yazım ve noktalama kuralları dikkate alınmadan düzenlenmiş-
tir. Metnin bu hâlini okuduktan sonra yazı dilinde yazım ve noktalama kurallarına niçin ihtiyaç
duyulduğu ile ilgili görüşlerinizi açıklayınız.

367