Page 110 - Fizik 12 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

67 FİZİK 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

3 Aşağıda verilen şekildeki gibi hareket hâlindeki bir ses kaynağıyla aynı yönde hareket eden bir gözlem-
cinin hızının kaynağın hızından büyük veya küçük olması durumunda, gözlemcinin bulunduğu yerde
sesin dalga boyu bü yüklüğü nasıl değişir? Yorumlayınız.

V gözlemci

V
kaynak
Hareket hâlindeki ses kaynağına doğru hareket eden gözlemci

4 Ses dalgası üreten bir kaynak, yaydığı dalgalardan daha hızlı giderse veya bu dalgalarla aynı hızda iler-
lerse şok dalgaları oluşur. Ses hızında veya ses hızının üstünde hareket edilmesi durumunda ses dal-
gaları sıkışır ve uçağın arkasında bir bulut gibi görünen yüksek basınç alanı oluşur. Bu da gözlemciler
tarafından sonik patlama olarak işitilir. Sonik patlamanın şematik gösterimi aşağıda verilmiştir.

Sonik patlama olayını Doppler olayıyla ilişkilendirerek kısaca açıklayınız.

108
Hazırlayan: Abdulvahap EREN