Page 51 - Fizik 12 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü FİZİK 12 28

1. ÜNİTE > Çembersel Hareket Kazanım 12.1.3.3: Açısal momentumu torkla ilişkilendirir.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Sayı-Uzay İlişkileri Kurma Becerisi

Etkinlik İsmi SOLOTÜRK 20 dk.
Amacı Açısal momentum, eylemsizlik momenti, açısal hız, açısal ivme ve tork kavramlarını ilişkilendirebilme. Bireysel
Yönerge Aşağıda verilen metin ve görsellerden hareketle soruları cevaplayınız.

SOLOTÜRK, Türk Hava Kuvvetlerinin sahip olduğu modern ve yüksek performanslı F-16 C Blok-40
jet savaş uçağının kabiliyetlerini, kullanımı için gereken yüksek seviyedeki bilgi ve beceriyi izleyici-
ye sunan gösteri ekibidir. Gösteriler, ön hazırlığın ve koordineli çalışmanın bir ürünü olarak ortaya
çıkmakta; pilotların uçağa etki eden tüm unsurları üstün bir kabiliyetle dikkate alması sonucunda
gerçekleşmektedir.
Aşağıda SOLOTÜRK gösterisinde pilotların yapacakları akrobasi hareketlerinin bulunduğu simüla-
tör görüntüleri verilmiştir. Görsel I ve Görsel II’deki yarıçapı 900 m olan yörüngelerde 12 ton kütleli
F-16 uçağının yatay ve düşey uçuş sırasındaki çizgisel hızı 300 m/s’dir.

A konumu

Görsel I

B konumu

Görsel II

1 Görsel I ve Görsel II’de düzgün çembersel hareket yapan F-16 uçağının A ve B konumlarında iken
çizgisel momentumu, açısal momentumu, çizgisel hızı, uçağa etki eden net kuvveti (merkezcil kuv-
vet) ve merkezcil ivmeyi serbest cisim diyagramı kullanarak görseller üzerinde gösteriniz.
2 a) Uçağın açısal momentumunu, çizgisel momentumla; açısal hızını, çizgisel hızla; eylemsizlik mo-
mentini, açısal momentumla ilişkilendirerek hesaplayınız. İşlemlerinizi aşağıda ilgili büyüklük
için verilen boş alanlara yapınız.
Açısal momentum Açısal hız Eylemsizlik momenti

49