Page 62 - Fizik 12 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

34 FİZİK 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

4 Çekim kuvvetinin büyüklüğünün hesaplanmasında kullanılan matematiksel modelde geçen G,
evrensel çekim sabiti denilen bir sabittir. G'nin değeri Newton’ın ölümünden 71 yıl sonra Henry
Cavendish tarafından deneysel olarak ölçülmüştür. “Cavendish Deneyi” olarak bilinen deneyde kul-
lanılan düzenek aşağıdaki şekilde şematik olarak verilmiştir. İki büyük kurşun top, şekildeki gibi
küçük kurşun toplara yaklaştırıldığında fiber askıda burulma meydana gelir. Burulma sonucunda
aynanın yönü değişir ve ölçek üzerindeki ışığın kayma miktarı ölçülür.

Işık
Ayna kaynağı

m
M r

a) Bu deneyde hangi kuvvet ve özelliklerden yararlanılmıştır? Belirttiğiniz kuvvet ve özellikler de-
neyin hangi aşamasında etkili olmuştur?

b) Bu deney ile kütle çekim kuvveti de hesaplanabilir mi? Açıklayınız.

60
Hazırlayan: Şeyda BOZARSLAN