Page 128 - T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ TÜRKİYE CUMHURİYETİ
62 İNKILAP TARİHİ 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü Ortaöğretim Genel Müdürlüğü İNKILAP TARİHİ 12 63
ve ATATÜRÇÜLÜK
ve ATATÜRÇÜLÜK
8. ÜNİTE > XXI. Yüzyılın Eşiğinde Türkiye ve Kazanım 12.8.1: 1990 sonrasında Türkiye’de meydana gelen ekonomik, siyasi, sosyal ve
ANADOLU POP-ROCK Dünya kültürel gelişmeleri kavrar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Tarihsel Kavrama Becerisi
27 Mayıs 1960 Darbesi sonrasında hazırlanan 1961 Anayasası, Etkinlik İsmi RENKLİ DÜNYA 20 dk.
bir askerî darbenin ardından çıkmasına karşın daha geniş bir si- Amacı Televizyon bağlamında iletişim teknolojisi ve sosyal değişim arasındaki ilişkiyi değerlendirebilme Bireysel
yasal serbestlik alanı sergilemesi, demokrasi ve özgürlüklerin ge-
nişletilmesi bakımından önemli bir anayasa olmuştur. Darbenin Yönerge Metinden ve görsellerden yararlanarak soruları yanıtlayınız.
ardından kuvvetlenen halkçılık ilkesinin de etkisiyle edebiyatta
ve sanatta köy olgusu açığa çıkmıştır. Yaşar Kemal, Mahmut Ma-
kal, Fakir Baykurt gibi yazarların kitapları çok okunmuş; Ahmet 90’lı yılların başlarına kadar Türkiye’de yayın yapma hakkına sahip tek televizyon kanalı olma özelli-
Arif, Hasan Hüseyin gibi Anadolu şairleri önem kazanmıştır. Bu ğini taşıyan TRT’nin izlediği yayıncılık politikası doğrultusunda televizyonda spor programları, belge-
gelişimin müzikteki karşılığı kimi uzmanlarca Anadolu pop-ro- sel filmler, edebiyat uyarlamaları ve diziler olmak üzere geniş çeşitliliğe yer verilmiştir. Toplumların,
ck olarak yorumlanmıştır. Bu dönem, öncekiler gibi Batı’da icra haberleşme, eğitim, eğlence gibi gereksinimlerini görüntüyü de ekleyerek karşılayan bu araç en geniş
edilen müziklerin Türkiye’de aynen kopyalanarak icra edilmesi- izleyici kitlesine sahip olmuş, bu sebeple de en güçlü kitle iletişim aracı olarak ilk sırada yerini almıştır.
nin aksine Batı müzik tekniğinin ve millî/yerel unsurların bir- 1980’li yıllarda Türkiye dünyada yaşanan sosyoekonomik, politik ve kültürel değişimlerden etkilen-
birleriyle harmanlanması olarak kendini göstermiştir. Anadolu Görsel 3: Anadolu rock müziğinin öncülerinden miştir. Söz konusu değişim televizyon yayıncılığını ve programcılık anlayışını da etkilemiştir. Çanak
pop-rock akımının, dönemin aranjman müziğine yerli bir alter- Barış Manço, 1978’de TRT stüdyolarında “Yaz antenler yolu ile yabancı yayınları takip etmeye başlayan Türkiye’de ilk özel televizyon yayıncılığının
natif olduğu da göz ardı edilemez. Aranjman dönemine özellikle Dostum” şarkısını seslendirirken dönüm noktası 1990’da özel bir televizyon kanalının uydu yoluyla yayına başlamasıyla kendini göster-
60’lı yılların sonlarında başta Hümeyra olmak üzere Moğollar, miştir. 90’lı yıllar özel ve ticari televizyon kanallarının sayısının hızla arttığı dönem olarak yayıncılık
Cem Karaca, Fikret Kızılok, Selda Bağcan ve Barış Manço’nun anlayışının dönüşmeye başladığı yıllardır. Bu tarihten itibaren ticari kaygı ile oluşturulan yayın politi-
öncülüğünde yükselen Anadolu pop akımı ile set çekilebildiği kaları, yayıncılığı farklı bir zemine taşımış; insanlar çok uzun saatlerini televizyon karşısında geçirmeye
ifade edilmektedir. başlamışlardır. 1990-1991 yıllarında dünya ve Türkiye için önem taşıyan sosyal ve politik olaylar, özel
bir televizyon kanalının yayın hayatına başladığı bu süreçte sahip olduğu içerikleri biçimlendirmiştir.
Nazif Camgöz, Anadolu Türkülerinin Anadolu Poprock Müzik Türüne
Uyarlanmasının Halkbilimsel İncelenmesi Körfez Savaşı ve 1991 seçimleri bunların başında yer almaktadır. Televizyon seyircisi için ilgi odağı olan
spor müsabakaları, dizi filmler ve yarışma programları da televizyonun reytinglerini artıran yayınlar
olmuştur. Ülkemizdeki anayasal hükümler dolayısıyla hukuka aykırı konumda olan radyo ve televizyon
1. “Arabesk müzik” ile “hafif Batı müziği” türlerinin dinleyicilerini sosyokültürel çevreleri açısından yayınları risklerine rağmen piyasaya yeni şirketlerin girmesi ile 1992’de başka özel televizyon kanalla-
karşılaştırdığınızda nasıl bir sonuca ulaşırsınız? rı da yayına başlamış ve ardından filmlerin ve spor karşılaşmalarının yayınlandığı yeni bir televizyon
kanalı da yayıncılık sahasında boy göstermiştir. 1994 yılında kurulan Radyo ve Televizyon Üst Kurulu
(RTÜK) o günden bu yana televizyonda yayınlanan programları denetlemekte ve yayıncılık esasları bu
kurum tarafından belirlenmektedir.
(Kaynaklardan derlenmiştir.)

2. 1960’lı yıllarda ülkemizde “Türkçe sözlü hafif Batı müziği” (aranjman) olarak adlandırılan bir 1. 1990’lı yıllarda Türk televizyonlarının toplum hayatındaki rolü ile ilgili nasıl bir çıkarımda bulunabilirsiniz?
müzik türünün ortaya çıkışını etkileyen toplumsal olgu sizce nedir?

2. Görsellerde yer alan Türk televizyonlarının duayenlerinin ve onlarla birlikte sembol olmuş program-
3. 1960’lı yılların siyasal gelişmeleri ile Anadolu pop-rock akımının ortaya çıkışı arasında nasıl bir larının isimlerini altlarındaki boşluklara yazınız.
ilişki kurabilirsiniz?

4. “Anadolu pop” akımının toplumsal olarak yüklendiği değerlerle ilgili çıkarımınız nedir?

Görsel 1: .......................................................................... Görsel 2: .............................................................................
Programın adı: ................................................................ Programın adı: ...................................................................

126 127
Hazırlayan: Selma MUSLU