Page 136 - T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ TÜRKİYE CUMHURİYETİ
İNKILAP TARİHİ 12 İNKILAP TARİHİ 12 66
ve ATATÜRÇÜLÜK Ortaöğretim Genel Müdürlüğü Ortaöğretim Genel Müdürlüğü ve ATATÜRÇÜLÜK
8. ÜNİTE > XXI. Yüzyılın Eşiğinde Türkiye ve Kazanım 12.8.2: 1990 sonrasında meydana gelen siyasi gelişmeleri Türkiye’ye etkileri ve
Dünya dünya siyasi konjonktürü bağlamında analiz eder.
Genel Beceriler: Bilgi Okuryazarlığı Becerisi Alan Becerileri: Tarihsel Analiz ve Yorum Becerisi

Etkinlik İsmi DOĞU AKDENİZ’DE NELER OLUYOR? 20 dk.
Amacı 2000’li yıllarda Doğu Akdeniz’de meydana gelen gelişmeleri Türkiye’ye etkileri ve dünya siyasi konjonktürü Bireysel
bağlamında analiz edebilme.

Yönerge Metinler ve görsellerden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Görsel 1: Yunan tezine göre Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki Görsel 2: Türk tezine göre Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki
Münhasır Ekonomik Bölgesi Münhasır Ekonomik Bölgesi

Münhasır Ekonomik Bölge (MEB), kıyı devle- dir. GKRY 2000’li yıllardan itibaren Mısır, Suri-
tinin esas hatlardan itibaren 200 mil mesafeye ye, Lübnan ve İsrail ile Doğu Akdeniz’deki MEB
kadar ilan ederek oluşturabileceği bir deniz yet- alanlarının düzenlenmesi ve paylaşımı yolunda
ki alanıdır. MEB, 200 millik bir alan içerisinde anlaşmalar yapmaktadır.
BU SAYFA BOŞ BIRAKILMIŞTIR. kıta sahanlığının kıyı devletine verdiği hakların Türkiye ise gerek yarı kapalı bir deniz olan Ak-
tümünü kapsar. Buna ilaveten bu alan içerisin- deniz’de, bu konuya ilişkin bir düzenleme için
deki su kitlesi ile ilgili egemenlik hakları da verir. tüm devletlerin katılımına işaret ederek gerekse
Doğu Akdeniz’de MEB’e ilişkin bölgede iki ka- Kıbrıs sorununun çözülmemiş olduğunu ve do-
tegoride sorun vardır: İlki Yunanistan ve Güney layısıyla bir “yetkili otorite” sorunu bulunduğu-
Kıbrıs Rum Yönetimi’nin (GKRY) bölgede giriş- nu gerekçe göstererek GKRY’nin bu türden an-
tikleri ikili antlaşmalar dizisi ile Türkiye’yi An- laşmalar yapmasına karşı çıkmaktadır. Sonuçta
talya açıklarında dar bir MEB ile sınırlandırmak, konuya ilişkin Türkiye ve KKTC’den oluşan Türk
ikincisi GKRY’nin bölgedeki deniz yetki alanı- tarafının tezleri ile Yunanistan ve GKRY’den olu-
nın sınırlarını, bütün Kıbrıs adasını tek başına şan Yunan tarafının tezleri bulunmaktadır.
temsil etme iddiası oluşturarak bölgedeki doğal
kaynakları tek başına kullanmayı hedeflemesi- F. Söylemezoğlu, Son On Yıllarda Türk Dış Politikası

Akdeniz’in doğusu olarak ifade edilen Levant keşfedilen enerji sahalarının kıyıdaş ülkeler ara-
Bölgesi, sahip olduğu jeostratejik konumu saye- sında deniz alanlarına ilişkin anlaşmazlıklara se-
sinde tarih boyunca Akdeniz coğrafyasının en bep olması, Doğu Akdeniz’i politik olarak ‘‘enerji
kritik noktalarından biri olmanın yanı sıra her savaşlarının’’ yaşandığı bir coğrafya hâline dö-
dönem küresel güçlerin de ilgi odağında yer al- nüştürmüştür. Kıbrıs Adası civarında keşfedilen
mıştır. Bölgenin zengin enerji kaynaklarına hem yeni enerji sahalarının işletilmesinde, uluslara-
yakın olması hem de son dönemde Doğu Akde- rası hukuka aykırı yöntemler benimseyen GKR-
niz’de yeni enerji havzalarının keşfi, uluslararası Y’nin girişimleri, bölgesel enerji denkleminde
enerji politikalarında bölgenin önemini daha da çatışmaların ana sebebi olmuştur. GKRY’nin
arttırmıştır. kendini adanın tek hâkimi sayarak MEB ilan et-
mesi, Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
2000’lerin başlarından itibaren Doğu Akdeniz’de
(KKTC) tarafından tepkiyle karşılanmıştır. Bu

134 135