Page 321 - Fizik 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü FİZİK 9

CEVAP ANAHTARLARI
3. Faraday kafesinin ağ gözü sıklığı yüksek frekanslı elektroman- Etkinlik No.: 163
yetik dalgalara karşı geçirmezlik oranını arttırır. Dışarıdaki elek Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir.
trik alan, kafesin içine etki edemez. Yıldırım düşmesi gibi statik Muhtemel cevaplar:
elektrik boşalmaları kafesin yapıldığı iletkenden geçer. Ağ sıklığı
arttırılarak içeri sıçramalar engellenir.
Topraklanan cisim ya da sistem nötr hâle gelir. Faraday kafesi de 1. İnsan vücudu iyi bir iletkendir. Yoksa elektrik akım kaçaklarında
insanlar elektrikten çarpılamazlardı.
topraklandığında nötr hâle geleceğinden dış yüzeyindeki statik
elektrik tehlikesi ortadan kalkar.
4. Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir. 2. Koruma yapılacak bina en yüksek noktasından başlayarak top-
Muhtemel cevaplar: rakla temas eden noktaya kadar iletken tellerle kesintisiz yatay
ve dikey olarak sarılır.
Faraday kafesi
3. Modern yaşam tarzımız teknolojinin gelişmesiyle bilgisayar ba-
-Binaların yıldırımdan korunması, şında, tablet, televizyon ve cep telefonları ile geçirdiğimiz vakit-
ten dolayı toprak temasımız azalmıştır.
-Radyo frekansı yayan cihazların çevreye yaydığı sinyallerin en-
gellenmesi, 4. Binalarda yıldırım çarpmalarına karşı önlem alınması için pa-
ratonerler kullanılır. Paratonerler yüksek enerji akışının olduğu
-Bina içindeki telsiz haberleşme sinyallerinin dışarıya sızmasının yıldırımlara karşı koruma sağlar. Bulutlardaki elektrik yükünü
engellenmesi, toprağa aktarmayı sağlayan düzeneklerdir. Öğrenci cevaplarına
-Elektronik kartlarda bulunan radyo frekans modüllerinin, çalış- göre farklılık gösterebilir.
tığı ortama ve sistem dışına bozucu sinyaller yaymasının engel- 5. Raylı sistemlerde, yüksek gerilim hava hatlarında topraklama
lenmesi amacıyla kullanılır. kullanıldığından mühendislik bilimlerinde etkisi görülmektedir.
5. Elektriksel olarak yalıtkan olan cisimlerde yükler kolayca hareket
edemez. Yalıtkan cisimler üzerinde ancak bölgesel elektriklen- 6. Gelişen teknolojinin insan hayatındaki etkileri maalesef gün
me oluşur. İçi boş bir yalıtkan cismin iç yüzeyi de dış yüzeyi de geçtikçe artmaktadır. Bu yüzden uyku anında topraklanmanın
elektrikle yüklenebilir. Bu nedenle yalıtkan maddelerden Faraday gerçekleşmesi için iletken bir yatak dizayn eder, bir iletken tel
kafesi yapılamaz. yardımyla pencere veya uygun bir yerden toprağa bağlanır.
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim Fizik 9 Ders Ki-
tabı, sayfa 282-287.
Etkinlik No.: 162 Etkinlik No.: 164
1. MR odalarının duvarları metal levhalar ile kaplanıp Faraday 1. Cisimlerin yük miktarları ve aralarındaki uzaklığa bağlıdır.
kafesi hâline getirilir. Bu nedenle odaya dışarıdan radyo frekans
dalgaları giremez. Uçak gövdesi metal olduğundan Faraday ka- Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir.
fesi görevi görür ve elektrik yüklerinin içerisindeki elektronik Muhtemel cevaplar:
cihaz ve yolcuların etkilenmesi engellenir. Cisimlerin birbirine uyguladıkları kuvvetlerin büyüklüğü aynı
2. Araçlar tünele girdiğinde veya asansöre bindiğimizde cep tele- 2. olmaktadır. Kuvvet vektörleri ise zıt yönlüdür.
fonu sinyalleri kesilir. Bunun sebebi tünel yapımında kullanılan
demirlerin ve asansör kabinlerinin Faraday kafesi oluşturması- Elektrostatik itme veya çekme kuvveti nedeniyle istenmeyen
dır. 3. durumlarda yüklü olan malzemeler endüstriyel çalışmalarda ya
Öğrencilerin verdiği cevaplara göre farklılık görülebilir. birbirine ya da çalışan makineye yapışır. Bu da çok ciddi kalite
3. • Cep telefonu, alüminyum folyo ile sarılabilir. sorunlarına yol açabilir.
• Cep telefonu, metal bir kutunun içerisine konulabilir.
4. Balonu saçımıza sürttüğümüzde saçımızdan balona (-) yükler
4. Araba gövdeleri metal olduğundan Faraday kafesi görevi görürler. geçer. Saç telleri (+) yükle yüklenir, balon (-) yükle yüklenir.
Bu nedenle içeri giren radyo dalgaları azdır. Radyoların daha faz- Artı (+) yüklü saç telleri arasında bir elektriksel kuvvet oluşur.
la sinyal alabilmesi için anten dış kısma konulur. Gövde Faraday Saç tellerimiz kabarık bir görünüm alır.
kafesi olduğundan yıldırım iç kısma etki etmez. Farklı yükler birbirini çektiği, aynı yükler birbirini ittiği için
5.
5. • Bilimsel adına Faraday Kafesi denir. atom ve moleküller yükleri dengelemek için yüksüz olma yö-
• Yüksek gerilim hatlarında çalışan teknisyenlerin özel nünde çaba gösterirler. Böylelikle yıldırım olayının arkasındaki
güç Coulomb kuvvetinin etkisidir.
tasarlanmış kıyafetler giymesi,
• Manyetik darbe silahlarına karşı savunma amacıyla üreti- 6. Baca filtreleri, dışarı atılan toz, duman türü zararlı atıklar eksi
len kıyafetler, yükle yüklenerek bacaların çıkış kısımlarında artı yük ile yükle-
• Paratonerler, nir. Böylelikle zararlı atıkların çevreyi kirletmesi bu yük etkileşi-
• Mikrodalga fırınların iç kısmında kullanılan kafes... miyle önlenmiş olur.

6. Önleyemezdik. Çünkü yalıtkanlarda yük dağılımı bölgesel olduğu
için Faraday kafesi olarak kullanılmaz.
Not: Konu ile ilgili bilgiler için bk. MEB Ortaöğretim 9. Sınıf Fizik
Ders Kitabı, Sayfa 286.

321