Page 164 - Kimya 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 9 80

4. ÜNİTE > Maddenin Hâlleri Kazanım 9.4.2.1: Katıların özellikleri ile bağların gücü arasında ilişki kurar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Alan Becerileri: Veri Toplama, Yorumlama
Etkinlik İsmi KATILARIN ÖZELLİKLERİ 20 dk.
Amacı Katıların özellikleri ile bağların gücü arasındaki ilişkiyi örnekler üzerinden yorumlayabilme. Bireysel

Yönerge Katıların özellikleri ile ilgili verilen bilgileri dikkate alarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.

Sıvılar belirli bir sıcaklığa kadar soğutulursa sıvı moleküllerinin hızları ve kinetik enerjileri azalır. Moleküller arası
çekim kuvvetlerinin etkisiyle madde düzenli bir yapıya geçerek katı hâle gelir. Katılar ,genel olarak amorf ve kristal
katı olmak üzere ikiye ayrılır. Oluşan katıların özellikleri, atom ve molekülleri bir arada tutan çekim kuvvetlerine
bağlıdır. Kristal katılarda atom, iyon ve moleküller düzenli bir şekilde istiflenmiştir. Amorf (şekilsiz) katılarda ise
atom, iyon veya moleküller rastgele yığılmıştır. Kristal katılar sabit bir sıcaklıkta erirken, amorf katılar ise belli bir
sıcaklık aralığında yumuşayarak akıcılık kazanır.
Kristal katılar; iyonik, kovalent, moleküler ve metalik kristaller olmak üzere dört gruba ayrılır. Bu kristallerdeki
tanecikleri bir arada tutan etkileşim türleri iyonik, kovalent, Van der Waals, hidrojen bağları ve metalik bağlardır.

1. Isıtılan tereyağı ve plastiğin çabuk erimesinin nedeni sizce ne olabilir?

2. Cam kırıldığında, cam parçaları eritilip tekrar şekil verilerek kullanılabilir. Bu durumun nedeni
sizce camın hangi özelliğinden kaynaklanır?

3. NaCl ve CaF katılarının erime noktalarının H O ve CCl gibi katıların erime noktasından daha
2
4
2
yüksek olmasının nedeni bu katıların hangi özelliğinden kaynaklanır?

4. Elmas ve SiO (kuvars) kristallerinin çok sert ve erime noktalarının çok yüksek olmasının nedeni
2
ne olabilir?

5. Uçak kanatlarının yapımında titanyum (Ti) kullanılır. Titanyum hangi tür katıya örnek olarak veri-
lebilir? Titanyumun tanecikleri arasındaki etkileşimin türü nedir?

163