Page 166 - Kimya 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 9 81

4. ÜNİTE > Maddenin Hâlleri Kazanım 9.4.3.1: Sıvılarda viskozite kavramını açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme, Yaratıcı Düşünme Alan Becerileri: Verileri Toplama, İşleme, Yorumlama, Sonuç Çıkarma, Çıkarım Yapma
Etkinlik İsmi VİSKOZİTE 20 dk.
Amacı Viskozite kavramını açıklayabilme. Bireysel

1. Yönerge Viskozite ile ilgili verilen bilgileri okuyunuz ve bu bilgilerden yararlanarak tabloda verilen sıvılar ile
ilgili soruları gerekçeleriyle yanıtlayınız.
Viskozite
Viskozite sıvıların akışkanlığa karşı gösterdiği direncin ölçüsüdür. Akışkanlığa karşı direnci fazla olan sıvıların
viskozitesi yüksektir. Viskozitenin SI birimi pascal saniyedir (Pa.s). Moleküller arası etkileşim kuvvetleri ile visko-
zite ters orantılıdır. Moleküller arası etkileşim kuvvetleri büyük olan sıvıların viskoziteleri yüksek, akışkanlıkları
düşüktür.
Su ve glikol bileşiklerinin viskozitelerinin karşılaştırılması moleküller arası etkileşim kuvvetine ve sayısına bakıla-
rak yapılır.
Su molekülleri arasındaki etkin etkileşim kuvvetleri hidrojen bağlarıdır. Su molekülündeki oksijen ile diğer su mo-
lekülündeki hidrojen arasındaki elektrostatik çekim kuvveti hidrojen bağını oluşturur.

Glikol molekülleri arasındaki etkin etkileşim kuvveti de hidrojen bağlarıdır. Glikol molekülündeki oksijen atomları
ile diğer glikol molekülündeki hidrojen atomları arasında hidrojen bağları kurulur.
Glikol iki tane –OH grubu, su ise bir tane –OH grubu içermektedir. –OH grubu sayısı fazla olan glikolün molekül-
leri arasındaki hidrojen bağları sayısı suyun moleküller arasındaki hidrojen bağları sayısından fazladır. Bu durum,
glikol moleküllerinin birbirine uyguladığı çekim kuvvetinin su moleküllerinin birbirine uyguladığı çekim kuvve-
tinden daha güçlü olmasını sağlar. Aynı koşullarda glikol molekülleri birbirini daha fazla çektiği için akışkanlığı
sudan düşük, viskozitesi sudan yüksektir.

o
Bazı sıvıların 20 C’de viskozite değerleri tabloda verilmiştir.
Sıvı Viskozite (Pa.s) Sıvı Viskozite (Pa.s)
Aseton 3,16.10 -4 Benzen 6,25.10 -4

Dietil eter 2,33.10 -4 Karbon tetraklorür 9,69.10 -4
Gliserin 1,49 Etanol 1,20.10 -3
Su 1,01.10 -3 Cıva 1,55.10 -3

1. Akışkanlığı en fazla olan sıvı hangisidir?

2. Moleküller arası etkileşim kuvveti en fazla olan sıvı hangisidir?

3. Bütün sıvılar aynı koşullarda aynı yükseklikten döküldüğünde yüzeyden sıçraması en fazla olacak
sıvı hangisidir?

165