Page 168 - Kimya 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 9 82

4. ÜNİTE > Maddenin Hâlleri Kazanım 9.4.3.1: Sıvılarda viskozite kavramını açıklar.
Genel Beceriler: Karar Verme Alan Becerileri: Sınıflandırma
Etkinlik İsmi SIVILARDA VİSKOZİTE 20 dk.
Amacı Farklı sıvıların viskozitelerini belirleyebilme. Bireysel

Yönerge

Viskozite

“Ocak ayında pekmez kadar yavaş” deyimi sıvıların akışkanlıkları ile ilgili, viskozite denilen önemli bir fiziksel
özelliğe dayanır. Viskozite sıvıların akışkanlığa karşı gösterdikleri direncin bir ölçüsüdür. Yani bir sıvının viskozite-
si ne kadar büyükse o derece yavaş akar. Ayrıca sıvıların viskozitesi genelde sıcaklık ile azalır, yani akışkanlığı artar.
Dolayısıyla yukarıdaki deyim doğrulanmış olur ve sıcak pekmez soğuk pekmezden çok daha hızlı akar. Moleküller
arası kuvvetleri büyük olan sıvılar, küçük olan sıvılara göre daha yüksek viskoziteye sahiptir. Örneğin su hidrojen
bağı yapabildiğinden moleküller arası çekim kuvvetleri de büyüktür ve birçok sıvıdan daha yüksek viskoziteye
sahiptir.
CH – OH
2
I
CH – OH

I
CH – OH
2
formülü ile gösterilen gliserinin molekülleri de aynen suda olduğu gibi hidrojen bağlarıyla birbirine bağlanır.
Gliserindeki hidrojen bağları sudan çok daha güçlüdür.

Kaynak: Raymond CHANG, Kenneth A. GOLDSBY, Genel Kimya, Palme Yayıncılık, s. 476.

Deney: Farklı Sıvıların Viskozitelerini Belirlemek
Gerekli malzemeler:
Sıvı sabun, pekmez, zeytinyağı, su, etanol, gliserin, deney tüpü (6 adet), lastik tıpa (6 adet), kronometre

Şekildeki gibi deney tüplerini üstte hava boşluğu kalacak şekilde aynı seviyede, aynı sıcaklıktaki sıvılarla doldu-
runuz ve lastik tıpa ile kapatınız. Her bir deney tüpünü hızla ters çevirip hava boşluğunun yukarı çıkma süresini
aşağıdaki tabloya kaydediniz.
İşlemi tamamladıktan sonra aşağıdaki soruları cevaplayınız.

Madde Sıvı sabun Pekmez Zeytinyağı Su Etanol Gliserin

Süre

167