Page 190 - Kimya 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 9 93

4. ÜNİTE > Maddenin Hâlleri Kazanım 9.4.3.3: Kapalı kaplarda gerçekleşen buharlaşma-yoğuşma süreçleri üzerinden denge buhar basıncı
kavramını açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Alan Becerileri: Verileri Toplama, Yorumlama, Sonuç Çıkarma
Etkinlik İsmi SIVILARDA DENGE BUHAR BASINCI 20 dk.
Amacı Sıvılarda denge buhar basıncını yorumlayabilme. Bireysel

Sıcaklıkları arttıkça sıvı moleküllerinin kinetik enerjileri artar. Sıvı yüzeyindeki yüksek kinetik enerjili molekülle-
rin gaz hâline geçmesine buharlaşma denir. Gaz ya da buhar hâldeki bir maddenin ısı vererek sıvı hâle geçmesine
yoğunlaşma (yoğuşma) denir. Açık kaptaki sıvılar buharlaşır ve bu sıvıların miktarı azalır. Kapalı bir kapta ise sabit
sıcaklıkta zamanla birim hacimde buharlaşan su miktarı kadar yoğunlaşan buhar miktarı eşit olunca sıvı-buhar
dengesi kurulur. Sıvısı ile dengede bulunan buhar taneciklerinin yaptığı basınca denge buhar basıncı denir. Sıvıla-
rın denge buhar basıncı, sıvının cinsine (uçuculuğuna), moleküller arası çekim gücüne, sıcaklığa ve sıvının saflığına
bağlıdır. Sıvının miktarı, dış basınç ve kap hacmi denge buhar basıncını etkilemez. Aynı sıcaklıkta uçucu sıvıların
buhar basıncı yüksek kaynama noktaları düşüktür. Sıvıda tuz ya da şeker çözününce buhar basıncı düşer. Bir sıvının
buhar basıncı atmosfer basıncına eşit olduğunda sıvı kaynar.

o
1. Yönerge 25 C’de saf su (H O), glikol (C H O ) ve benzen (C H ) sıvılarının buhar basınçları sırasıyla 23,8
6
2
2
6
6
2
mmHg, 1 mmHg, 95,1 mmHg’dır. Sıvıların buhar basıncı ile ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Saf su, glikol ve benzenin buhar basınçları karşılaştırıldığında moleküller arası çekim kuvvetleri
arasındaki ilişki nasıl olur?

2. Ağzı açık özdeş kaplara başlangıç sıcaklıkları eşit aynı miktarda konulan su, glikol ve benzenin bir
süre sonraki sıvı miktarlarının farklı olmasının nedeni ne olabilir?

3. Verilen sıvıların 1 atmosfer basınçta kaynama noktalarını nasıl karşılaştırırsınız?

189