Page 314 - Türk Dili ve Edebiyatı - 9 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 9 160

7.ÜNİTE > Biyografi-Otobiyografi Kazanım: A.4.6. Metnin görsel unsurlarla ilişkisini belirler.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Etkinlik İsmi MİLLÎ ŞAİR MEHMET ÂKİF 25 dk.
Amacı Metnin görsel unsurlarla ilişkisini belirleyebilmek. Bireysel

Yönerge Aşağıda verilen metni okuyunuz. Soruları, metni göz önünde bulundurarak cevaplayınız.
(Alıntı metnin aslına sadık kalınmıştır.)

BİR MEDENİYETİN ŞAİRİ MEHMET ÂKİF

Mehmet Âkif, bugünkü Kosova’nın o zamanki adıyla İpek kazasından gelerek İstanbul’a yerleşmiş
Tahir Efendi ile aslen Buharalı Emine Şerife Hanımın oğlu olarak hicri takvimle 1290 yılının Şevval
ayında İstanbul’un Fatih semtindeki Sarıgüzel mahallesinde dünyaya gelmiştir. Bu tarihin miladi
karşılığı 1873 yılının 22 Kasım-20 Aralık günleri arasına rastlamaktadır. 1878 yılında Emir Buharî
mahalle mektebine bir süre devam eden küçük Âkif, 1879’da kaydedildiği Fatih İptidai Mektebinde
ilköğrenim bilgilerini alır. Mühürdar Emin Paşa ailesinin çocukları için özel hocalık yapan babası-
nın Emin Paşa’nın oğlu İbnülemin Mahmut Kemal (İnal) ve kardeşlerine verdiği derslere Âkif de ka-
tılmış, dolayısıyla okulun yanı sıra babasından da temel bilgilerini almıştır. Âkif, 1882 yılında Fatih
Merkez Rüştiyesine ve 1885’te de Mülkiyenin idadi kısmına girer. Bir taraftan babasından Arapça
öğrenmeye devam ederken diğer taraftan Fatih Camii’nde Farsça Gülistan ve Mesnevî okutan Esat
Dede’nin derslerini de takip eder. 1888’de İdadiyi bitiren Âkif, aynı yıl babasını kaybeder. Babasının
ölümü sebebiyle Mülkiyeden ayrılarak daha kısa yoldan hayata atılabileceği Baytar ve Ziraat Mekte-
bi’ne geçer. 1893 yılında bu okulu birincilikle bitirir ve aynı yıl Orman ve Meadin ve Ziraat Nezare-
tinde baytar müfettiş muavini olarak memuriyete başlar.

(…)
Bir taraftan Millî Mücadele sürerken Ankara Hükümeti bir millî marş ihtiyacı duymuş ve Genel
Kurmay Başkanlığının isteği üzerine Millî Eğitim Bakanlığı 7 Kasım 1920 tarihinde gazetelere ver-
diği bir ilanla Millî marş için yarışma açıldığını duyurmuştur. Ayrıca yarışma bir genelge ile okullara
da duyurulmuştur. Yarışmada birinci olan esere ve bestesine 500’er lira para ödülü verilecektir. Ya-
rışma fikrine ve özellikle de para fikrine sıcak bakmayan Mehmet Âkif kendisinden beklenmesine
rağmen bu yarışmaya katılmamıştır. Yarışmaya çok sayıda (724 adet) manzume gönderilmiş, fakat
kendisi de bir şair olan, Âkif’in şiirini yakından tanıyan ve onun ilk kitabı Safahat hakkında yazıları
da bulunan dönemin Millî Eğitim Bakanı Hamdullah Suphi (Tanrıöver), bunların hiçbirini beğen-
memiştir. O, Mehmet Âkif’in bu marşı yazmasını arzu etmektedir. Onun bu yarışmaya katılmama-
sının sebebinin para ödülü olduğunu öğrenince kendisine bir mektup göndererek bu endişesinin
giderilebileceğini bildirir.
Pek aziz ve muhterem efendim
İstiklal Marşı için açılan müsabakaya iştirak buyurmamalarındaki sebebin izalesi için pek çok
tedbirler vardır. Zât-ı üstâdanelerinin matlub şiiri vücuda getirmeleri maksadın husûlü için son
çare olarak kalmıştır. Endişenizin icab ettiği ne varsa hepsini yaparız. Memleketi bu müessir tel-
kin ve teheyyüc vasıtasından mahrum bırakmamanızı rica ve bu vesile ile en derin hürmet ve
muhabbetlerimi arz ve tekrar eylerim efendim.
Devrin Millî Eğitim Bakanının bu ricası ve parayla ilgili endişesinin giderileceğine dair teminatı,
ayrıca Hasan Basri (Çantay) gibi bazı dostlarının ısrarı üzerine Mehmet Âkif, bu marşı yazmaya
karar vermiştir.

Fazıl Gökçek, Bir Medeniyetin Şairi Mehmet Âkif, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 2013.

313