Page 377 - Türk Dili ve Edebiyatı - 9 | Beceri Temelli

191 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 9 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

2. Yönerge Aşağıdaki metni okuyarak soruları cevaplayınız (Alıntılanan metnin aslına sadık kalınmıştır.).

Kanuni Sultan Süleyman’ın Bağdat Seferi sırasında Fûzûlî, padişahı olabildiğince övdüğü kaside-
yi padişaha sunar. Bu övgüler karşısında çok memnun olan Kanuni, Fûzûlî’ye maaş bağlanmasını
emreder ve bunu berat niteliğindeki bir fermanla şaire verir. Padişah İstanbul’a döndüğünde Fûzûlî,
maaşını bağlatabilmek için elindeki berat ile birlikte devrin kamu kurumuna gider. Ancak işini yaptı-
rabilmek adına ne söylese memurlar yapmamak için kurnazca cevaplar bulur ve nihayetinde niyetle-
rinin rüşvet olduğunu tavırlarıyla anlatırlar. Fûzûlî de aşağıda bir bölümü yer alan manzum mektubu
ile şikâyetini anlatır. Bu eser, hiciv türünün de en güzel örneğini oluşturur.

ŞİKÂYETNÂME

Selam verdüm, rüşvet degüldür deyü almadılar,
Hüküm gösterdüm, faidesüzdür deyü mültefit olmadılar.

Egerçi görünürde itaat eder gibi davrandılar,
Amma hâl diliyle bütün suâlüme cevap verdiler.

Dedüm: “Ey arkadaşlar bu ne hatalı iş ve bu ne çin-i ebrudur?”
Dediler: “Bizim devamlı âdetümüz budur.”

Dedüm: “Benim riâyetimi gerekli görmüşler
Ve bana tekâüd berâtı vermişler

Ki evkaftan her zaman nasipleneyim
Ve pâdişâha gönül rahatlığıyla dua kılam.” (...)

2. Verilen bilgi ve eserden alınan bölüme baktığınızda 16. yüzyılda yazılan bu mektup, dönemin siyasi
ve edebî yapısıyla ilgili size neler düşündürmektedir?

3. “Selam verdüm, rüşvet degüldür deyü almadılar, hüküm gösterdüm, faidesüzdür deyü mültefit ol-
madılar.” ifadesini başlık ile ilişkilendiriniz.

376
Hazırlayan: Abdullah DAĞLI