Page 18 - Biyoloji 11 | 1. Ünite

1.4.2. LENF DOLAŞIMI

İNSAN FİZYOLOJİSİ
Sağlıklı bir insanda her gün kılcal damarlardan doku sıvısına yaklaşık 4-8 litre sıvı geçişi olur. Bunun ya-
nında az miktarda protein de doku sıvısına geçer. Kan, kaybettiği bu proteini ve sıvıyı lenf sistemi sayesinde
yeniden kazanır. Lenf sistemi lenf sıvısı, lenf damarları ve lenf düğümlerinden oluşur. Lenf dolaşımında
lenf toplarları ve lenf kılcalları bulunur. Ancak lenf atardamarları yoktur. Lenf sistemi, kan damarları gibi
dokular arasına kadar girmiş damarlara sahiptir. Görevi dokularda madde ve sıvı birikmesini önlemektir.
Lenf damarlarının bir ucu kapalıdır ve damar duvarları kan damarlarına göre daha incedir. Lenfin yüzeysel
dokulardan kalbe doğru hareketi, kanın damarlardaki hareketi ile aynı mekanizmaya dayanır. Lenfin kalbe
doğru hareketinde lenf sıvısının geriye dönmesini engelleyen kapakçıklar, lenf damarları duvarının ritmik
kasılması ve iskelet kaslarının kasılması etkilidir. Lenf damarları birleşerek daha büyük damar ağı hâlinde
sıvı taşımaya devam eder. Lenfatik sistemin kalp gibi bir pompası olmadığından dolaşım hızı kan dolaşı-
mından daha yavaştır. Doku sıvısıyla hemen hemen aynı bileşimde olan lenf sıvısı damarlardaki kapakçıklar
sayesinde tek yönlü akar. Lenf sıvısı boyun bölgesinde sağ ve sol köprücük altı toplar damarlarına boşalarak
kana karışır. Lenf sistemi; doku sıvısındaki fazla proteini ve sıvıyı, sindirim sisteminde emilen yağı, yağda
eriyen vitaminleri toplayıp kan dolaşımına ulaştırır (Görsel 1.4.14). Ayrıca vücuda giren yabancı maddelere
ya da mikroorganizmalara karşı savunma görevi yapar.

1. YOL 2. YOL
Sağ kol, başın ve göğsün sağ Başın ve göğsün sol kısmı
kısmından gelen lenf ile sol koldan gelen lenf

Sağ köprücük altı Göğüs kanalı
toplardamarı

Sol köprücük altı
toplardamarı
Üst ana toplardamar

Üst ana toplardamar

Peke sarnıcı
Göğüs kanalı

Bağırsaklardan ve
bacaklardan gelen
lenf

Görsel 1.4.14: Lenf dolaşımı
122