Page 63 - Biyoloji 11 | 1. Ünite

BEBEK ANNEYİ YENİLER Mİ?
Kadın hastalıkları ve doğum uzmanları, her doğumun anneyi yenilediğini söyler-
ler. Bu gerçekten doğru mu? Anne, her gebelikte vücudundan kaybettiklerine karşılık
neler alıyor? Anne vücudu yenileniyor mu? Doğum yapan anneler, vücutlarının fizik-
sel ve fizyolojik yıkıma uğradığına inanıyorlar. Ancak, son yıllarda yapılan çalışmalar,

bunun böyle olmadığını gösteriyor. Çocuklar, pek çok özellikleri gibi beyinle ilgili özel-
liklerini de atalarından kalıtım yoluyla alırlar. Fakat bunun tersi de mümkün. Yani ge-
belik sürecinde büyüyen fetüsten kopan kök hücreler, anne beynine hareket ederek
orada koloni oluşturabilirler. En azından farelerde bunun böyle olduğu saptanmıştır.
Eğer bu durum insanlar için de geçerliyse, bunun çok derin tıbbi etkileri olabi-
lir. Başlangıç niteliğindeki çalışmalardan elde edilen sonuçlardan, fetüs hücrelerinin
anne beyninde meydana gelen hasarlara cevaben ve bu hasarları tamir etmek ama-

cıyla anne beynine göç ettikleri anlaşılıyor. Eğer bu durum kanıtlanırsa, Alzheimer ve
felç gibi hastalıkların yol açtıkları beyin hasarlarının tedavi edilmesine yönelik olarak
yeni ve daha güvenli yollar bulunabilir.
Bu konuyla ilgili olarak katedilmesi gereken çok mesafe var. Ancak gelecekte,
fetüs kök hücrelerinin kişiye özgü beyin tedavisinde kullanılabileceğini düşünmek için
yeterli nedenler var. Gebelik sırasında az sayıda fetüs hücresinin göbek bağı ve anne
kanında amaçsızca dolaştıkları, bilinen bir durum. Bu olaya “mikrokimerizm” denir.
Söz konusu hücrelerin deri, karaciğer ve dalak gibi organları oluşturan dokularda, 10
yıllarla ifade edilebilecek sürelerde canlı kalabildikleri saptanmış. Keza, bu hücrelerin

bu dokularda meydana gelen hasarları tedavi etmede rol aldıkları da gösterilmiştir.
Anne, gebelik süresince vücudundaki değişiklikler ve yıkımlara karşı kendini
korumaya ve doğan yavrusunu sağlıklı büyütebilmeye yönelik, doğal bir savunma
mekanizması kazanmış durumda. Gebelik sırasında ve gebelikten sonraki dönemde,
ancak anne sağlıklı olursa bebek daha iyi bir yaşam şansı yakalayabilir. Fakat şu ana
kadar bu yöntemin beyin hücreleri için de geçerli olduğuyla ilgili herhangi bir bulguya
rastlanmış değildir.

(Düzenlenmiştir.)
Bilim ve Teknik Dergisi, Ocak 2007

HAZIRLAN
YORUM

1. Üremenin vücuttaki diğer canlılık faaliyetlerinden farkı nedir?

2. Gebelik sırasında annenin sağlıklı olması niçin önemlidir?

167