Page 60 - Biyoloji 11 | 1. Ünite

İNSAN FİZYOLOJİSİ
Kıkırdak Doku

Kıkırdak doku, kıkırdak hücreleri ve bunların salgıladığı hücreler arası maddelerden oluşur. Kemiklerin
birleşim yerlerinde, kulak kepçesinde, burunda ve östaki borusunda bulunur. Kıkırdak doku hücresine
kondrosit ara maddesine ise kondrin denir. Ara maddede protein yapılı lifler bulunur. Kıkırdak dokunun
ara maddesi jel şeklinde olduğu için kemik dokudan daha esnektir (Görsel 1.2.12). Kıkırdak doku ara mad-
desinde kan damarı bulunmaz. Kıkırdak doku hücreleri, kıkırdak dokunun etrafını saran bağ dokudaki
damarlardan salınan maddelerin difüzyonuyla beslenir. Bu nedenle zedelenen kıkırdak dokunun onarımı
uzun süre alır.

Kondrosit

Kondrin

Görsel 1.2.12: Kıkırdak doku

Kıkırdak doku, ara maddesinde bulundurduğu liflerin yapısı-
na göre hiyalin, fibröz ve elastik kıkırdak olmak üzere üç çeşittir.

Hiyalin kıkırdak: Kollajen lif bulundurur. İnsanlarda embriyo-
nal dönemde iskeletin büyük bir kısmını oluşturur. Embriyo-
nun gelişim sürecinde hiyalin kıkırdak kemik dokuya dönüşür.
Ancak kaburga uçlarında, oynar eklemlerdeki kemiklerin eklem
yüzeyinde hiyalin kıkırdak kemik dokuya dönüşmez (Görsel
1.2.13). Soluk borusunda, burunda, bronşlarda, kemik eklem
yerlerinde ve kaburga uçlarında hiyalin kıkırdak bulunur.
Görsel 1.2.13: Hiyalin kıkırdak

Fibröz kıkırdak: Bol miktarda kollajen lif içerir. Bu sayede
basınca ve çekmeye karşı dayanıklı kıkırdaktır. Omurgayı
oluşturan omurların arasındaki esnek diskler fibröz kıkır-
dak yapısındadır. Ayrıca kalça ve diz eklemleri ile köprücük
kemiği eklemlerinde de fibröz kıkırdak bulunur (Görsel
1.2.14).
Görsel 1.2.14: Fibröz kıkırdak
72