Page 5 - Biyoloji 9 | 1.Ünite

DENİZANALARI

Biyoloji, canlıları inceleyen bilim dalıdır. Biyologlar birtakım ortak özellikler taşıyan, şa-
şılacak derecede çeşitliliğe sahip canlıları araştırır ve inceler. Biyologların incelediği ilgi
çekici canlılardan birisi de denizanalarıdır. Denize girmişseniz bir denizanasıyla (Gör-
sel 1.1) karşılaşmış, zehirli hücrelerine temas etmiş ya da en azından bir denizanası
hikâyesi dinlemişsinizdir.

Denizanalarının vücudunda zehir içeren çok sayıda mikroskobik kapsül bulunur. Bu kap-
süller, yakıcı özelliktedir. İnsan derisine ya da başka yüzeylere temas ederse patlar.
Patlama anında kapsül içindeki zehir, dışarı çıkar ve deriden içeri girer.
Peki, zehirlenmenin ilk belirtileri nelerdir? Zehrin deriye temas ettiği bölge genellikle kıza-
rır ve hafif bir kaşıntıyla acı hissi ortaya çıkar.

Zehirlenme durumunda neler yapılabilir? İlk olarak acının hafifletilmesine ve zehrin et-
kisinin azaltılmasına yönelik işlemler yapılmalıdır. Deri, hemen deniz suyuyla hafifçe yı-
kanmalı, kesinlikle tatlı su ve buz kullanılmamalı; asla
ovuşturulmamalıdır.
Denizanaları, yakıcı özellikleriyle deniz keyfini bozsa-
lar da deniz ekosisteminin devamlılığı açısından çok
önemlidir. Hayvansal tek hücrelileri yiyerek onların po-
pülasyonlarını kontrol altında tutar ve soyları tehlikede
olan deniz kaplumbağalarının besin kaynağı olur. De-
nizanaları; vücut yapıları, hareket ve yaşama biçimle-
ri ile denizlerin sıra dışı canlılarından biridir. Karada
yaşayan canlılara kıyasla oldukça farklı yapıdaki deni-
zanaları, yaşamlarını 650 milyon yıldır sürdürmektedir.
Denizanalarının vücudunun %98’i sudan oluşur. Sahile
vurmuş bir denizanasının vücudundaki su buharlaştık- Görsel 1.1: Denizanası
tan sonra geriye kalan kütle çok azdır. Denizanalarının
vücutları, saydam görünümlüdür. Üreme organları ve dokunaçları; mor, mavi, sarı gibi
parlak renklerde olabilir. Ritmik olarak kasılmalarına karşın hareketleri sudaki akıntılara
bağlıdır. Denizanalarının tümü etçildir. Daha çok hayvansal tek hücreliler, balık yumurta-
ları ve küçük balıklarla beslenir.

Bilim ve Teknik Dergisi, Temmuz 2007.
Düzenlenmiştir.
♦ Yukarıdaki metinde denizanalarının hangi canlılık özelliklerinden bahsedilmiştir?
♦ Denizanalarının metinde verilenler dışında canlılık özellikleri var mıdır?
♦ Canlılar hangi ortak özelliklere sahiptir?

17
Yaşam Bilimi Biyoloji