Page 61 - Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi | 5.Ünite

yân konusunda ikinci doktora tezini Frankfurt Üniversitesinde yazmış ve bir yıl sonra profesör unvanını
kazanmıştır.
Fuat Sezgin, insanlık tarihinin başlangıcından bugüne kadar sahasında yazılan en kapsamlı eser
olan 17 ciltlik Arap-İslam Bilim Tarihi’nin (Geschichte des Arabischen Schrifttums) ilk cildini, 1967 yılın-
da yayımlamıştır. Bu kapsamlı eserde (GAS) Kur’an ve hadis ilimleri, fıkıh, kelam, tasavvuf, İslam’da
kartografya, İslam felsefesi tarihi, tarih, şiir, tıp, farmakoloji, zooloji, veterinerlik, simya, kimya, botanik,
ziraat, matematik, astronomi, astroloji, meteoroloji, dil bilgisi, matematiksel coğrafya gibi alanlarda bilgiler
aktarmıştır.
1978 yılında Kral Faysal İslami İlimler Ödülü’ne layık görülen Fuat Sezgin, 1982’de Johann Wolfgang
Goethe Üniversitesine bağlı olan Arap-İslam İlimleri Tarihi Enstitüsü’nü kurmuştur.
Frankfurt´ta kurduğu İslam Bilim Tarihi Müzesinde İslam kültür çevresinde yetişen bilim insanlarının
buluşlarına dair sekiz yüzden fazla örnek sergilenmektedir. Aynı binada dünyanın her yerinden büyük bir
özenle topladığı 45 bin cilt kitaptan oluşan Bilimler Tarihi Kütüphanesi bulunmaktadır. Bu kütüphanedeki
bazı kitaplar sahasında orijinal ve tek nüsha olma özelliğini taşımaktadır. Prof. Dr. Fuat Sezgin’in çalış-
malarıyla ikinci bir müze, 2008 yılında yaklaşık 700 eseri barındıran İstanbul Gülhane Parkı içerisinde
açılmıştır. Açılan bu müzeler, Müslüman bilim insanlarının yüzyıllar boyu insanlığa armağan ettiği icat ve
keşiflerini bilim tarihinin değişik disiplinlerdeki evrimini kapsamlı bir şekilde ortaya koymuştur. Sistematik
bir düzenle sergilenen eserler, İslam bilim dünyasının büyük keşif ve muazzam buluşlarını gösterirken bu
keşif ve buluşların değişik yollardan Avrupa’ya geçip orada kabul gördüğünü ve geliştirildiğini görsellikle
ortaya koymuştur. Bu müzelerdeki aletleri tanıtıcı mahiyette, Prof. Dr. Fuat Sezgin tarafından yazılmış olan
5 ciltlik toplamda 1.121 sayfa “İslam’da Bilim ve Teknik” adlı katalog eser bulunmaktadır. Böyle bütüncül ve
kapsamlı bir eser bugüne kadar müze kataloğu olarak ilk defa yazılabilmiş; Türkçe, İngilizce, Almanca ve
Fransızca olarak 4 dilde yayımlanmıştır. Prof. Dr. Fuat Sezgin öncülüğünde kurulan İstanbul İslam Bilim ve
Teknoloji Tarihi Müzesi, üstün nitelikli eser ve ortaya konan özgün çalışmalardan dolayı kurum statüsünde
Kültür ve Turizm Bakanlığı 2016 Özel Ödülü´ne layık görülmüştür. Prof. Dr. Fuat Sezgin 30 Haziran 2018
tarihinde vefat etmiş ve İstanbul Gülhane Parkı’na defnedilmiştir.

YÜZYILIN BEYİN CERRAHI GAZİ YAŞARGİL

Prof. Dr. M. Gazi Yaşargil (Görsel 5.52), 6 Temmuz 1925’te babasının kaymakamlık görevi yaptığı
Diyarbakır’ın Lice ilçesinde doğdu. 1943’te Almanya Friedrich Schiller (Firedrik Şiller) Üniversitesinde tıp
tahsiline başlayarak İsviçre Basel Üniversitesinden 1949’da mezun oldu. 1950-1953 yılları arasında birer
sene nöroloji-psikiyatri, dâhiliye ve genel cerrahide asistanlık yaptıktan sonra Ocak 1953’te Zürich (Zürih)
Üniversitesinde Beyin Cerrahisi Kliniğinde uzmanlığını yaptı. 1960’ta doçent, 1965’te profesör, 1973’te
ordinaryüs profesör oldu.
Zürich Üniversitesi Beyin Cerrahisi Kliniğinde çalış-
malarına devam etti. 1957-1965 yıllarında parkinson
hastalığı ve diğer hareket bozukluklarının tedavisine
yönelik ameliyatlar yaptı. Zürich Üniversitesinde Fiz-
yolog Profesörü Oscar Wyss’in (Oskar Vis) yardımıyla
ilk defa yüksek-frekanslı koagülasyon tekniğini kullan-
dı.
Ekim 1965-Aralık 1966 tarihleri arasında Ameri-
ka’da Burlington-Vermont Üniversitesinde hayvan la-
boratuvarında mikrovasküler cerrahiyi öğrendi ve bu
tekniği ilk defa hayvan beyni damarlarında uyguladı.
Üç atar damarı tıkalı bir hastaya Zürich Kliniğinde
Ekim 1967’de yeni bir atar damar bağlamayı başar-
dı. Zürich Beyin Cerrahisi Kliniğinde mikrotekniği ve
omurilik yollarının açılım yöntemini tüm beyin ve omu- Görsel 5.52: Gazi Yaşargil
rilik cerrahisinde kullanmaya başladı. Mikronöroşirurji

277