Page 18 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 | Çalışma Defteri-8

Açık Uçlu Sorular-I

MÜNEKKİT

Bir mühendisi, bir şâiri, bir doktoru, hatta ismini bile ömrünüzde işitmediğiniz herhangi bir mesleğe mensup

birini, hiç anlamadığınız bir işinden dolayı beğenir gibi olunuz. Derhal bütün faziletler sizindir; Hayırseversiniz,
zekisiniz, sevimlisiniz, terbiyelisiniz, ilminize, irfanınıza hiç diyecek yok! Ağzınızdan düşürüverdiğiniz küçük ve
mürai bir övmeğe karşılık sırtınıza geçirilen tantanalı altın hilati bir an içinde kaybetmemek ve yağmur altında
bir çıplak gülünçlüğüne düşmemek istiyorsanız, sakın sözünüze en ufak bir ihtiyat kaydının gölgesini düşürme-

yiniz.

İşte rahat yaşamanın düsturu. Halbuki her fikir otlağından, topal ve yaralı bir hayvan gibi, sopayla taşla tekmeyle
uzaklaştırılan münekkit, hakikatte, insan zekasının en tesirli hizmetkarlarından biridir. Gelecek şafaklara doğru
yürüyen kafilenin tâ önünde, ümidin bayraklarını dalgalandıran onun koludur.

Büyük üstadım Gourmont (Gormon) şunu der; Bütün canlı yaratıklara nazaran insanın üstünlüğünü yapan, isti-
datlarının çeşitliliğidir.

En zeki hayvan bir tek şey yapar. Fakat onu mükemmel yapar: At, arka ayaklarıyla Dempsey (Demsi) ve Carpentier

(Karpentier)’in yumruklarından daha mükemmel çifteler atar; arı, kimyahane fırınlarına ve dolaşık inbiklere hiç
muhtaç olmaksızın bir Berthelot (Berhelat) dehâsiyle balını süzer, örümcek en usta bir dokumacı gibi tuzağının
görülmez tellerini örer. Fakat o kadar! Halbuki bin bir sahaya dağılmış çalışan insan faaliyetinin eserleri, ister
istemez eksik ve geçicidir. Hayvan, gayesine varmış duruyor, insan gayesini halâ aramakla meşguldur.

Herhangi bir sahada insanı artık daha ileriye gitmekten vazgeçmiş görenler, bilmeyerek, onu hayvan seviyesine
indirmek isteyenlerdir. Münekkit ise her beşerî marifetin halâ geliştirilmeğe muhtaç olduğunu bağırarak, her
sabah, insana hayvan olmadığını hatırlatıyor.

Ahmet Haşim, Bize Göre

ORTAÖĞRETİM 18 TDE-11
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ