Page 29 - Coğrafya 12 | 2.Ünite

Üye devletler arasında gümrük birliği ve vergi indirimleri gibi birtakım imtiyazlar sağlanır. Bu birliklerden
bazıları şunlardır:

Avrupa Birliği (AB)

Avrupa Birliği’nin temeli 1951’de “Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu”nun kurulması ile atılmıştır.
Topluluk, 1958’de Roma Antlaşması’yla üye ülkeler arasında ortak gümrük rejimini hedefleyen iş gücü,
hizmet ve sermaye dolaşımına izin veren Avrupa Ekonomik Topluluğuna dönüşmüştür. 1992 Maastricht
(Mastriht) Antlaşması’yla üye ülkelerin 2000 yılından sonra tek para ve tek bayrak kullanması, sınırların
kaldırılması ve askerî bakımdan güvenliğin sağlanması amaçlanmıştır. Birlik, 1994 yılında Avrupa Birli-
ği adını almıştır. 28 üye ülkeden oluşan AB, dünya nüfusunun yaklaşık %7’sini temsil etmesine rağmen
dünyanın en büyük siyasi ve ekonomik örgütlenmesidir. AB, 16,3 trilyon dolarlık gayrisafi yurtiçi hasılası
(GSYH) ile ABD’den sonra en büyük GSYH’ye sahip bölgedir. Yaklaşık 512 milyon tüketici kapasitesi
ve 1,8 trilyon avroluk bir ithalat hacmiyle dünyanın en önemli pazarlarından biri olan AB, enerji ve ham
madde, yatırım malları, kimyasal ürünler ve tarım ürünleri gibi pek çok ürün ithal ederek dünyadaki diğer
ihracatçılar için ekonomik girdi sağlamaktadır.
Kuzey Amerika Serbest Ticaret Bölgesi (NAFTA)

1 Ocak 1994’te ABD, Kanada ve Meksika tarafından üye ülkeler arasındaki gümrük vergileri gibi ticari
engellerin kaldırılması amacıyla kurulmuştur. NAFTA’nın amaçlarından biri Kuzey Amerika Kıtası’nda
ekonomik ve toplumsal istikrarın sağlanmasıdır. Yürürlüğe girdikten sonra Kuzey Amerika’nın ticaret hac-
mini %75 oranında artıran NAFTA, bölgede önemli bir pazar oluşturarak ticaret hacmini genişletmiştir.

Güney Ortak Pazarı (MERCOSUR)
26 Mart 1991 tarihinde kurulmuştur. Birliğe üye Güney Amerika ülkeleri arasında serbest ticaret dolaşımını
ve gümrük birliğini içeren ticari bir ortaklıktır. Ekonomik hacmi ile AB ve NAFTA’dan sonraki en büyük
ticari oluşum olan MERCOSUR, yalnız üye ülkelerle değil bölgesel ve küresel ticari bloklar ve diğer dün-
ya ülkeleri ile de ekonomik iş birliği yapmaktadır.

Aşağıdaki tabloda dünya ticaretine yön veren bölge ve kuruluşlar ile bazı özellikleri verilmiştir. Bu
özelliklere göre tablo üzerinde yer alan bölge veya kuruluşları eşleştiriniz.

Uzak Doğu Kuzey Amerika
Ticaret Merkezleri ve Özellikleri Avrupa Güney Ortak Pazarı Ticaret Serbest Ticaret
Birliği (AB) (MERCOSUR)
Bölgesi Bölgesi (NAFTA)
Maastricht Antlaşması’yla tek para ve
bayrak kullanımı, sınırların kaldırılması ve
askerî güçte birlik için kurulmuştur.

Tayvan, Singapur, Japonya gibi ülkelerin
bulunduğu, ekonomik büyümenin çok hızlı
olduğu ticaret bölgesidir.
Vergilerin sıfırlanması ve gümrük birli-
ği sağlanması amacıyla ABD, Kanada ve
Meksika tarafından kurulmuştur.

Kolombiya, Şili ve Bolivya gibi Güney
Amerika ülkelerince ticaret ve gümrük bir-
liği sağlamak amacıyla kurulmuştur.

117