Page 63 - Coğrafya 9 | 1.Ünite

Karayel: Kuzeybatıdan Yıldız: Türkiye’yi kuzeyden etkileyen ve kış ayla- Poyraz: Kuzeydoğudan
esen bu soğuk rüzgâr rında yağışlara neden olan soğuk yerel rüzgârdır. esen bu soğuk rüzgâr ulaştı-
Trakya’da karasallığı artırır. ğı yerlerde sıcaklığı düşürür
Doğu ve Batı Karadeniz ve yağışa neden olur.
kıyılarında dağlara çarpıp
yükselerek yağış bırakır.

Lodos: Güneybatıdan esen
bu rüzgâr sıcaklığı yüksel- 0 200 km Samyeli: Güneydoğudan
tir. Özellikle kış aylarında esen bu rüzgâr ulaştıı yeler-
Ege ve Akdeniz’de dağların de sıcaklığı, buharlaşmayı
güneybatıya dönük olan Kıble: Güneyden esen bu rüzgâr sıcaklığı artırır ve kuraklığı artırır.
yamaçlarına yağış bırakır. ve kış aylarında yağış bırakır.

Harita 1.37: Türkiye’de etkili olan yerel rüzgârlar
Türkiye’de etkili olan diğer yerel rüzgârlar ise şunlardır:
Etezyen: Balkanlardan doğan ve Ege Denizi’ne doğru esen soğuk yerel rüzgârlardır.
Meltem: Farklı ısınma özelliğine sahip olan yüzeyler arasındaki günlük sıcaklık ve basınç farklarına bağlı olarak
oluşurlar. Dağlar ve vadiler arasında olduğu gibi kara ve denizler arasında da eser. Kıyı Ege’de gündüz denizden
karaya doğru esen deniz meltemlerine imbat adı verilir.
Fön: Dağ yamaçlarından alçak kesimlere doğru esen ve bu nedenle ısınan, sıcak ve kuru bir rüzgâr olan fön,
Türkiye’de özellikle dağların kıyıya paralel uzandığı kuzey ve güney kesimlerde görülür. Sıcak ve kuru olan bu
rüzgârlar ilkbahar aylarında karların hızlı şekilde erimesine ve sel olaylarına neden olabilir. Konya civarında bu
rüzgârlar tarımsal üretimi olumsuz etkilediği için “bakır sattıran rüzgârlar” olarak bilinir.
TÜRKİYE’DE NEM VE YAĞIŞLAR

Türkiye’de yağışlar çoğunlukla yağmur şeklinde düşer. Yağmur şeklindeki yağışların büyük bir kısmı ise ilkbahar
o
ve sonbahar mevsimlerinde gerçekleşir. Ülkemizde kış mevsimi dışında sıcaklık genel olarak 0 C’den yüksektir. Bu
nedenle kar yağışlarının büyük kısmı kış aylarında gerçekleşir. Ülkemizde yıllık ortalama yağış miktarı 600 mm civa-
rındadır. Yağış miktarı kıyı kesimleri ile iç kesimler arasında ve sıra dağların denize bakan yamaçları ile diğer yamaçları
arasında büyük farklılık gösterir. Ülkemizin en fazla nemli kesimi ise Karadeniz kıyı kuşağıdır. Özellikle Kuzey Ana-
dolu ve Yıldız dağlarının kuzeye bakan yamaçları nemliliğin fazla olduğu yerlerdir.

coğrafi UYGULAMA

Aşağıdaki Türkiye yıllık ortalama yağış dağılışı haritası verilmiştir.
Haritayı inceleyerek aşağıdaki so-
ruları cevaplayınız.

1. Türkiye’nin en fazla yağış alan yerleri ne-
releridir? Yazınız.
..................................................................
..................................................................

K 2. Türkiye’nin en az yağış alan yerleri nere-

200-400 400-600 600-1000 1000-1400 1400-1800 1800-2000 leridir? Yazınız.
..................................................................
0 80 160 240 km ..................................................................

DOĞAL SİSTEMLER 137