Page 117 - Defterim - Felsefe 10

Doğru Bilginin Ölçütü Problemi
Bilgi felsefesinde, “Bir bilginin doğru olduğunu nasıl belirleyebiliriz?” sorusuna verilen
cevaplarla bilginin hangi koşullarda doğruluk niteliği taşıyabileceği ortaya konmaya çalışılır.
Çünkü bir bilgiyi değerlendirirken o bilginin doğru ya da yanlış olduğunu belirlemek için
birtakım doğruluk ölçütlerine ihtiyaç vardır. Bilgi felsefesinde bu soruya uygunluk, tutarlılık,
apaçıklık, tümel uzlaşım, yarar olmak üzere beş temel ölçütle cevap verilmiştir.

UYGUNLUK ÖLÇÜTÜ
Gözlemlenebilir gerçekliğe uygun her bilgi
doğrudur.

TUTARLILIK ÖLÇÜTÜ
Bir dizi önerme birbiriyle çelişkiye düşmüyorsa
doğrudur.

Bir önermeyi
APAÇIKLIK ÖLÇÜTÜ
doğru ya da yanlış
Bir bilgi kanıta ihtiyaç duymayacak denli açık ve
yapan nedir?
seçik ise doğrudur.

TÜMEL UZLAŞIM ÖLÇÜTÜ
Herkesin doğru kabul ettiği bilgiler doğrudur.

YARAR ÖLÇÜTÜ
Yarar sağlayan her bilgi doğrudur.

Soru Köşesi Bilgiler yalnızca var olma mücadelesinde kullandığımız araçlar olduğundan, doğru ol-
maları için uymaları gereken nesnel gerçeklik diye bir şey yoktur.
Bu parça “bilgi kuramı”nın hangi temel sorusuna yanıt niteliğindedir?
A) Doğru bilginin ölçütü nedir?
B) Duyu bilgisine güvenilir mi?
C) Akıl her şeyi bilebilir mi?
D) Neyi bilebiliriz?
E) Bilgi doğuştan mıdır?

(2009-ÖSS)

Çözüm Parçada var olma mücadelesinde kullanılan bir araç olarak tanımlanan bilginin
doğruluğu tartışılmaktadır. Bu tartışma, “Doğru bilginin ölçütü nedir?” sorusu
başlığı altında tartışıldığı için doğru cevap A seçeneğidir.
Cevap: A

115