Page 216 - Defterim - Felsefe 10

Evren Sonlu mudur, Sonsuz mudur?
Uzay ve zamanda ortak olan, her ikisinin de birer çerçeve olmasıdır. Bir mutluluk anını
ebedileştirmek için “Ey zaman! Uçuşunu bir süreliğine durdur!” diyen şaire filozof sorar:
“Zaman, ne kadar zaman için uçuşunu durduracaktır?” Bu soru saf zamanı durdurmanın
imkânsızlığını ortaya koyar. Zaman yaşanan bütün olayların çerçevesidir.
Zaman gibi uzay da bir çerçevedir. Uzay bakılabilir, bölünebilir ve ölçülebilirdir. Çevremizde
bulunan nesneler örneğin bir odadaki eşyalar insanın hayalinde dışarı atılabilir. Ama uzayın
kendisi ortadan kaldırılamaz. Zaman ile uzay arasındaki en belirgin fark, uzayda geriye
gidilebilirken zamanda geriye gidilememesidir.
Zaman ve uzay sonsuz mudur? İnsanoğlunun bu soruya verdiği ortak bir cevabı yoktur. Bu
soru evrenin yaratılıp yaratılmadığı problemiyle ilişkilidir. İslam filozofu El Kindî evrenin
öncesiz olmadığını söyler. Evrendeki varlıklarda değişim olmasının zamanın kanıtı olduğunu
ve zamanın da evrenin sonlu olduğunun kanıtı olduğunu ileri sürer. El Kindî sonlu olan
evrenin başlangıcının zorunlu olarak sonsuz bir varlığa dayandığını savunur.

9. Etkinlik: Aşağıdaki soruyu okuyunuz ve çözümünü kutucuğa yazınız.

Sıra Sizde Bir olayın meydana gelişini geriye doğru izlemeyi düşünürsek iki ihtimal ile karşı-

laşırız. Ya sonsuza kadar gideriz. Ya da nedenler dizisi açıklama gerektirmeyen bir
varlıkla sona erer. İlk yol imkânsızdır çünkü sonsuzluk tüketilemez. O hâlde nedenler
dizisinin sonsuza kadar gitmemesi ve nedeni olmayan bir ilk varlıkta sona ermesi
gerekir ki işte bu Tanrı’dır.
Aşağıdakilerden hangisi bu açıklamayı destekler?
A) Evrenin bir nedeni vardır ve o neden Tanrıdır.
B) Sonsuzluk inancın temelidir.
C) Tanrı kesinlikle yoktur.
D) Tanrı hakkında kesin bilgiye ulaşılamaz.
E) Tanrıdaki kutsallık evrende yoktur.

Çözüm ..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................

CEVAP: .....

10. Etkinlik: Uzayın sonsuzluğu ile zamanın sonsuzluğu arasında nasıl bir ilişki vardır?
Açıklayınız.

214