Page 292 - Defterim - Felsefe 10

FELSEFİ DENEME YAZMA

Filozofların düşüncelerini günümüze aktarabilmesinin yollarından biri de yazmaktır.
Bu yüzden birçok filozofun farklı adlarla kaleme aldığı birçok yazılı metin vardır. Bu
metinler kimi zaman ciltler dolusu ansiklopedi kimi zaman bir makale, en çok da deneme
şeklindedir. Deneme filozofun düşünce serüvenini, fikirlerini, fenomenlere bakış açısını
anlamaya yönelik bir girişimdir denilebilir. Felsefe tarihinde filozofların deneme türünde
yazdığı, felsefi deneme olarak adlandırılan birçok eser vardır.
Örneğin İngiliz filozof John Locke “İnsan Anlığı Üzerine Bir Deneme” adıyla yazdığı
denemede insanın bilgileri nasıl anladığı üzerine bir analizde bulunur. İlk Çağ’dan beri
savunulan rasyonalizmi eleştirir. İnsanın edindiği bilgilerin insan anlağı (akıl) ile elde
edilmediğini, bilgilerin temelinin duyu organlarından gelen verilerle oluştuğunu iddia eden
bir görüş ortaya koyar. Görüşlerini daha sonrasında empirizm (deneycilik) akımı içerisinde
sistemleştirir. Bu orijinal eserde felsefi düşüncelerini sağlamlaştırmak için argümanlarını
sıralar. Bu argümanları güçlendirecek kanıtlar sistemli ve tutarlıdır.
Felsefi deneme yazma süreci belli aşamaları takip ederek gerçekleşir. Bunlar giriş, gelişme
ve sonuç olarak adlandırılabilir.
GİRİŞ
Ana Problemin Tanıtılması: Giriş olarak nitelendirilen birinci aşamada, denemeye konu
olan problem açık bir şeklide verilir.
GELİŞME
Problemin Çözümlenmesi: Bu aşamada probleme nasıl yaklaşılacağına yönelik bir çözümleme
yapılır.
Denemenin Amacını Belirtme: Denemenin yazılış amacı kısaca ve açık bir şekilde ifade
edilir.
Ana Problemin Analizi: Denemeye konu olan ana problem analiz edilir. Bu problemin temel
dinamikleri, temel dayanakları ve kavramsal analizi yapılır. “Bu probleme yönelik farklı
görüşlerin güçlü ve zayıf dayanakları nelerdir?, Hangi temellendirmelerde ve kanıtlarda
bulunuyorlar, bu görüşlerde bir çelişki var mı?” gibi sorular ile bir seri eleştirel analiz
yapılır.
SONUÇ
Çözüm Önerisi: Denemenin ana probleminde olası görüşler analiz edildikten sonra varsa
ana problemin çözümüne yönelik çözüm önerisi ve fikirler sunulur. Bu çözüm önerisinin
olası sonuçları hakkında bilgi verilir.
Felsefi Deneme Yazımı İçin İpuçları

Ele alınan sorun hakkında kaynaklardan okuma yapmalı ve not almalısınız. Böylece
felsefi deneme yazınızın içeriğini zenginleştirmiş olursunuz.

Ana savlarınızı ve bunları nasıl destekleyeceğinizi ayrıntılı olarak belirlemelisiniz.
Bunun için taslak bir yazı oluşturabilirsiniz.

Taslak yazınızda yer verdiğiniz savlarınıza karşı savların neler olduğunu araştırmalı
ve yazınızı arkadaşlarınızla paylaşıp tartışmalısınız.

Taslak yazınızda belli bir gelişme kaydettikten sonra düşüncelerinizi belli bir sıraya
koyarak eleştirel ve anlamlı bir metne dönüştürmelisiniz.

Taslak yazınızı giriş, gelişme ve sonuç olmak üzere üç bölümde tasarlamanız işinizi
kolaylaştıracaktır.
290