Page 297 - Defterim - Felsefe 10
P. 297
2. Etkinlik: Aşağıdaki metinden hareketle ilgili soruları yanıtlayınız.
Sürü Adamı
Bir adam vardır ki, hiçbir düşüncesinde, hiçbir hareketinde “kendi kendisi” olamaz. Ne
düşünse ne yapsa, ne söylese kendini değil, mensup olduğu sosyeteyi, ırkı, muhiti ve dışarıdan
aldığı telkinleri dile getirir. Kendiliğinden hiçbir şey bulmamıştır. Başka birinin sisteminden
aldığı fikirleri ve akideleri o sistemin sahibinden daha softaca müdafaa eder. İradesi de
böyle dışarıdan gelme, yanaşma, iğreti bir hareket mihrakıdır. Bilmez ki, asıl kendi kendisi,
kendi içi, sonsuz imkânların, keşfedemediği için körleşen ve tıkanan istidatların tükenmez
hazinesidir. Örneğini kendinde değil, hep dışarıda aradığı bir muayyen bir fikre, bir akideye
başkasının kurduğu sisteme bağlanır, kalır. Artık ölünceye kadar hiçbir hayatın her şeyi her
gün değiştiği hâlde o, sakallı feylesofundan yahut iktisatçı şeyhinden bellediği hiç değişmeyen
birkaç ayet içinde kalmaya mahkûm, ilerlediğini sanarak yerinde sayacaktır.
İçinde hep sürü insiyaktan teptiği için, şahsiyetten mahrum, insana en uzak insandır
bu. Bir ferttir, fakat şahıs değildir, çünkü onu teşhis için kendisine bakmaya hiç lüzum
kalmaksızın, çömezi olduğu ideolojinin, içinde uyuştuğu telkin âleminin firmasını bilmek,
onu ipnotize eden sakallının adını öğrenmek yetişir.
Peyami Safa, Sürü Adamı
(Aslına sadık kalınarak kısaltılmıştır.)
1. Metinde asıl anlatılmak istenen düşünce nedir?
2. Metin yazarının dili eleştirel ve sorgulayıcı mıdır? Açıklayınız.
3. Metinde geçen fikirler, kavramlar felsefenin belli bir alanıyla ilişkili midir? Yorumlayınız.
4. Metnin felsefi bir bakış açısına sahip olup olmadığına yönelik görüşlerinizi yazınız.
295