Page 50 - Defterim - Felsefe 10

ÖSYM NE SORDU? 1. ÜNİTE
1. İnsan merak eden varlıktır. Kendini, insanı, doğayı, 4. Felsefe çok kullanıldığı hâlde anlamı az bilinen bir
evreni, toplumu... Felsefe, en temeldeki bu şeyleri akıl sözcüktür. Söz gelimi Oğuz için arkadaşı “Onun ha-
yoluyla anlama arayışıdır. Bunları sorgulamak ama- yat felsefesi gününü gün etmektir.” diyor. Bir firma
cıyla çeşitli sorular ortaya atar. Bir şey gerçekten bi- satış felsefesini “Müşterileri mutsuz etmektense daha
linebilir mi? Eğer bilinebilirse neler bilinebilir? Bi- az kazanmaya razıyız.” şeklinde özetliyor. Bir ban-
linenlerin bilindiğinden nasıl emin olunabilir? Buna ka kendini diğer bankalardan farklı göstermek için
benzer felsefi sorular felsefenin odağını oluşturur. “Bizim felsefemiz hepsinden farklıdır.” sloganıyla
Bu parçaya dayanarak aşağıdakilerden hangisinin reklam yapıyor. Felsefenin kelime anlamının dışında
felsefi soru niteliğinde olduğu söylenebilir? kullanılışıyla ilgili bu tarz örnekleri daha da çoğal-
A) Demokratik yasaların özellikleri nelerdir? tabiliriz. Değişik anlamlar yüklenen felsefe sözcüğü
B) Yer çekimi kuvveti cisimleri nasıl etkiler? aslında Herakleides Pontikos’un söylediğine göre ilk
olarak Pythagoras tarafından kullanılmış, Yunanca
C) Toplumsal normların amacı nedir? “philosophia” sözcüğünden gelmektedir.
D) Niçin ahlaklı olmalıyım? Dilimize “felsefe” olarak geçen “philosophia”nın
E) Atlar ayakta mı uyur? kelime anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
(2010-YGS) A) Gerçeklik bilgisi
B) Yaşam atılımı
2. Zekânın ve bilgeliğin ölçütünün zenginlik olduğunu C) Bilgelik sevgisi
düşünen kişiler, Thales’le yoksul olduğu için alay D) Hayat görüşü
ederler. O da bunun üzerine zeytinin az olduğu o yıl,
elindeki bütün parayla, ihtiyaç olmadığı için ucuz- E) Yaşama sevinci
lamış olan ve zeytinyağı üretiminde kullanılan tüm (2012-YGS)
presleri satın alır. Sonraki hasat mevsimi geldiğinde
ihtiyacı olanlara bu presleri kendi belirlediği fiyattan
kiralayarak çok para kazanır. 5. Her bir akı karasından seçerek
Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisine ula- Varlık dağlarını delip geçerek
şılabilir?
A) Filozof, dünyayı anlamlandırmaya çalışan kişidir. Düzde ben bir insan olmaya geldim
B) Felsefe, her şeye eleştirel bir gözle bakma alışkan- Nimri Dede’ye ait bir şiirden alınan bu dizelerin her
biri, sırasıyla felsefenin alt disiplinlerinden hangi-
lığı kazandırır. Felsef eyi T anıma lerinin konusu olabilir?
C) Filozofların öncelikleri diğer insanlardan farklı- A) Epistemoloji - ontoloji - etik
dır.
D) Filozof, hayata dair her şeyi felsefi probleme dö- B) Etik - epistemoloji - estetik
nüştürür. C) Ontoloji - estetik - etik
E) Felsefi düşünce çözümleyici ve kurgusaldır. D) Etik - epistemoloji - ontoloji
E) Ontoloji - estetik - epistemoloji
(2011-YGS)
(2012-YGS)
3. Yeni Çağda pozitif bilimlerdeki gelişmeler felsefenin
alanını bir ölçüde daraltmış, giderek felsefenin yal-
nızca bilimlerle ilgili alanları konu almasının yeterli 6. “Felsefe yapmak yolda olmaktır.” diyor Jaspers. Ben
olabileceği düşüncesi belirip güçlenmiştir. Bunun so- de “Felsefe yapmak yolda olmak kadar uçta olmak-
nucunda, felsefenin yeni bir alanı olarak bilim felse- tır.” diyorum. Uçta olmak akıncılık yapmak gibidir.
fesi doğmuştur. Hatta bundan sonra bazıları felsefe Orduların önünden gidip henüz kimsenin ayak bas-
yapmanın yalnızca “Bilim üzerine düşünme” etkinli- madığı, bilmediği, görmediği sınır uçlarında cesurca
ği olduğunu sanmıştır. at koşturmaktır aynı zamanda. Daha sonra, edindiği
Bu parçada sözü edilen Yeni Çağdaki felsefi yakla- tecrübeleri ardından gelecek orduyla paylaşmak, on-
şım, felsefi bilginin aşağıdaki özelliklerinden hangi- lar için patika bile olsa yol hazırlamaktır.
sine ters düşmesi nedeniyle eleştirilebilir? Bu parçada felsefenin uçta olmasıyla anlatılmak is-
A) Yaratıcılık gerektirme tenen aşağıdakilerden hangisidir?
B) Filozoflara özgü etkinliğin ürünü olma A) Tüm sorulara çözüm getirmek
C) Akıl ve mantık ilkelerine dayalı olma B) Teorilere ilginç yorumlarda bulunmak
D) Bilgi evrenini bir bütün olarak ele alma C) Kendi başına hareket etmek
E) Eleştirel bir yapıya sahip olma D) Hakikatin peşinde olmak
(2011-YGS) E) Yeni soru ve iddialar ortaya atmak
(2013-YGS)

48