Page 11 - DEFTERİM FİZİK 10

1. Ünite: Elektrik ve Manyetizma
Notlarım

İLETKENLİK
İletken katılarda elektrik akımını
serbest elektronların aynı yönlü Serbest
hareketi meydana getirir. Akımın elektron
oluşmasında pozitif yüklü protonların
etkisi yoktur. Çünkü protonlar
bulundukları çekirdekten ayrılmazlar.
Elektrik akımının yönü, negatif
yüklerin hareket yönüyle zıt yönde
Akım olmadığında Akım olduğunda
kabul edilir (Görsel 1.2). Akımın yönü
serbest elektronların elektronların
üretecin artı (+) kutbundan eksi (-) hareketi hareketi
kutbuna doğrudur. Görsel 1.2

AKLINIZDA BULUNSUN!

Benjamin Franklin (Benjamin Frenklin, 1706 – 1790) elektrik
konusunda kapsamlı bilimsel çalışmalar yürütmüştür. Franklin'e göre
yük taşıyıcıları pozitif yüklerdir. Franklin, pozitif yüklerin hareket
yönünü akımın yönü olarak kabul eder. Daha sonraki yıllarda katı
iletkenlerde elektrik akımını, negatif yüklü taneciklerin üretecin
negatif kutbundan pozitif kutbuna doğru hareketinin oluşturduğu fark
edilir. Ancak bir karışıklığa sebebiyet vermemek için Franklin'in akım
yönü kabülü bozulmaz. Elektronların hareket yönünün, pilin negatif
(–) kutbundan pozitif (+) kutbuna doğru, elektrik akımı yönünün ise
Franklin'in kabulüne göre pilin pozitif (+) kutbundan negatif (-) kutbuna
doğru olduğu kabul edilir.

İletken madde: Elektrik Yalıtkan madde: Elektrik akımını iyi
akımını iletebilen maddelere iletemeyen, üzerinde elektronların
iletken madde denir� Oda serbestçe hareket edemediği maddelere
sıcaklığında bütün metaller yalıtkan madde denir. Porselen, plastik
iletken olmasına rağmen ve cam yalıtkan maddelerden bazılarıdır.
elektrik tesisatlarında Elektrik devrelerinde iletken tellerin
iletkenliği çok yüksek olan dış kısımları yalıtkan malzemelerle
bakır ve alüminyum gibi kaplanarak (Görsel 1.3) elektrik akımının
metaller tercih edilir� oluşturabileceği olumsuz etkiler önlenir.

Görsel 1.3

İletken sıvı çözeltilerinde pozitif ve negatif iyonlar
bulunur. Elektrik akımı bu iyonların hareketi ile
meydana gelir. Çözeltide bulunan pozitif (+) iyonlar
katoda (eksi uca), negatif (-) iyonlar ise anoda (artı
uca) hareket eder (Görsel 1.4). Hareket eden toplam
iyon miktarı elektrik akımını meydana getirir. Akı-
mın yönü anottan katoda doğru kabul edilir.
Görsel 1.4

11