Page 12 - DEFTERİM FİZİK 10

1. Ünite: Elektrik ve Manyetizma
Notlarım

AKLINIZDA BULUNSUN!

Saf su, içerisinde iyon olmadığı için elektrik akımını iletmez
fakat tuz-su, asit-su ve baz-su çözeltileri içerisinde bol
miktarda iyon bulunduğu için elektrik akımını iletir.

Gazlar, normal şartlarda elektrik akımını iletmez ancak yüksek sıcaklık ve düşük
basınçta elektrik akımını iletebilir. Gazların iletkenlik özelliği kazanması için
herhangi bir yolla iyonlaştırılması gerekir. İyonlaşan sıvılarda olduğu gibi iyon-
laşan gazlarda da pozitif (+) yüklü iyonlar katoda (eksi uca) doğru sürüklenirken
negatif (–) yüklü iyonlar ise anoda (artı uca) doğru sürüklenir.

Anot Akımın yönü Katot Elektrotlar arasındaki
i Cam tüp
cam tüpte bulunan gaz,
+ +
+ e - _ Yüksüz gaz molekülleri yüksek potansiyel farkı
e - +
e - e - Serbest elektronlar sebebiyle iyonize olur
+ e - i
+ Pozitif yüklü iyonlar (Görsel 1.5).
+ -
i
Görsel 1.5

AKLINIZDA BULUNSUN!

Gazların elektrik akımını iletmesine floresan lambalar, neon lambalar
ve laboratuvarlarda deney aracı olarak kullanılan deşarj tüpleri
örnek verilebilir�

Şimşek ve yıldırım ise bir gaz karışımı olan havanın yüksek gerilim
altında iyonlaşarak bulutlar arasında ya da bulut ve yeryüzü
arasında akım oluşturmasıyla sonuçlanan birer doğa olayıdır.

Plazmalar yapısında serbest elektronlarla iyonların bol olduğu ortamlardır. Bu
özelliklerinden dolayı plazmalar elektrik akımını çok iyi iletir.

Anot Katot
+ + e -
+ E + _ Plazma ortamlarında vakumlu tüp
e - kesitinden her iki yönde geçen yüklü
+ e - e - taneciklerin elektrik akımına katkısı
+ - vardır (Görsel 1.6).
Vakumlu tüp
Görsel 1.6
Plazmalar, yapısal özelliklerinden dolayı metaller içindeki en iyi iletken
olarak bilinen gümüşten bile onlarca kat daha iyi iletkenlik özelliğine
sahiptir�

12