Page 112 - DEFTERİM FİZİK 10
P. 112

2. Ünite: Basınç ve Kaldırma Kuvveti
         Notlarım


                           Kaynama, sıvının yüzeyindeki buhar basıncı ile dış basıncın eşit olduğu
                           durumda sabit sıcaklıkta gerçekleşen bir hâl değişim olayıdır. Kaynama
                           olayının başladığı sıcaklığa kaynama sıcaklığı denir. Sıvının kaynama
                           sıcaklığı sıvı yüzeyine etki eden basınca bağlıdır. Atmosfer basıncının düşük
                           olduğu ortamlarda, sıvının buhar basıncının atmosfer basıncına eşitlenmesi
                           kolaylaştığından kaynama noktası düşer. Su, deniz seviyesinde 100 °C’de
                           kaynarken deniz seviyesinden yukarı çıkıldıkça atmosfer basıncı azaldığından
                           kaynama sıcaklığı düşer.


                                                            Düdüklü tencerelerde (Görsel 2.54) sıvı
                                                  Su        yüzeydeki basınç artırılarak sıvının daha yüksek
                                                  buharı
                           Su                               sıcaklıklarda kaynaması sağlanır. Su, sıcaklığı
                                                            100 °C’ye ulaştığı hâlde üzerindeki basınç açık
                                                            hava basıncından fazla olduğundan kaynayamaz.
                                       Görsel 2.54
                                                            Tencerenin içindeki bu basınç artışı sebebiyle
                           suyun sıcaklığı 130 °C ila 150 °C seviyelerine ulaştığında suyun kaynadığı
                           görülür. Bu sayede yemek yüksek sıcaklıkta pişeceği için pişirme süresi düşer.


                           Yemek pişirilen düdüklü tencerenin içerisindeki gaz
                           boşaltılmadan tencerenin kapağı açılmamalıdır
                           (Görsel 2.55). Aksi takdirde yüksek basınçtan dolayı
                           tencerenin kapağı fırlayıp etrafa zarar verebilir.                      Görsel 2.55



                                   Sıvının ısı alıp gaz hâline geçmesine buharlaşma denir. Basınç ile
                               buharlaşma hızı ters orantılıdır. Basınç azaldıkça buharlaşma hızı artar.




                                 23. ETKİNLİK

                           Karlı havada dışarıda yapılan bir deneyde
                           bir buz kalıbının üzerine bırakılan demir
                           küp, bir süre sonra yandaki şekilde
                           gösterildiği gibi buz kalıbının içine
                           gömülmüş hâlde bulunuyor.


                           Buna göre küpün buz kalıbının içine nasıl girdiğini açıklayınız.



                                 24. ETKİNLİK

                           Kar yağdığı zaman evlerinin önü kar ile kaplanan Defne,
                           karın oluşturduğu pürüzsüz yüzeyi bozmak istememesine
                           rağmen okula gitmek üzere evden çıktığında kar
                           üzerinde ayak izleri bırakır. Eve döndüğünde ayak
                           izlerinin bulunduğu yerlerdeki karın eridiğini görür.

                           Buna göre Defne’nin bastığı yerlerdeki karın eriyip diğer
                           bölgelerdeki karın erimemesi durumunu nedenleriyle birlikte
                           açıklayınız.


    112
   107   108   109   110   111   112   113   114   115   116   117