Page 177 - DEFTERİM TARİH 10

Osmanlı Devleti’nde eğitim faaliyetleri ve bilgi alışverişinin yapıldığı kurumlar arasında
camiler, kütüphaneler, tekke ve zaviyeler de yer almıştır.

Bilgi Havuzu Osmanlı Devleti, tasavvuf ehli kişileri ilmiye sınıfına dâhil etmiş ve onlara maaş bağ-
Sahn-ı Seman lamıştır. Tekke ve zaviyelere ılımlı yaklaşım sayesinde dervişler devletin güçlenmesine
katkıda bulunmuştur.
Medreselerinin ar-
kasında Tetimme
Fatih Sultan Mehmet Dönemi’nde eğitim alanında önemli değişikliklere gidilmiş, pozitif
adıyla anılan se- ilimler ve felsefi yaklaşımlar ön plana çıkmaya başlamıştır. Latince eserler tercüme
kiz küçük medrese edilmiş; matematik, astronomi ve tıp alanında önemli eserler yazılmıştır.
bulunmaktadır.
Tetimme Medre-
selerinde Sahn-ı TÜRK DÜNYASINDA YETİŞEN BİLİM İNSANLARI
Seman’a öğrenci
yetiştirilmiştir. Akşemseddin

Bilgi Havuzu
Şam’da doğan Akşemseddin, Türk ilim tarihinde
Akşemseddin, mik-
önemli bir yere sahiptir. İstanbul’un Fethi’nde Fatih
rop üzerine yap-
Sultan Mehmet’in manevi destekçisi olmuş, fetihten
tığı araştırmalar
sonra Ayasofya’da kılınan ilk cuma namazında hutbe
sayesinde Robert
okumuştur.
Koch (Rabırt Koh),
Louis Pasteur (Lui
Zeyrek Camii’nde ders veren Akşemseddin’e göre has-
Pastör) gibi bilim
talıklar, mikrop yoluyla geçenler ve kalıtımsal olanlar
adamlarına öncü-
şeklinde ikiye ayrılmaktadır.
lük etmiştir.

Akşemseddin (Temsilî)
Bilgi Havuzu
Timur’un torunu
Uluğ Bey, devlet Ali Kuşçu
adamlığının yanı
sıra bilimsel ça-
lışmalarıyla da
Bilim insanı Uluğ Bey’in doğancıbaşısı olduğu için Kuşçu
tanınmıştır. Se-
lakabıyla tanınan Ali Kuşçu, matematik ve astronomiye
merkant Medrese-
ilgi duymuştur. Semerkant’ta Kadızâde-i Rumî ve Uluğ
sini kurmuş ve gök
Bey’den dersler almıştır.
bilimi çalışmaları
yapmıştır.
Fatih Sultan Mehmet’in davetiyle çalışmalarına İstan-
bul’da devam eden Ali Kuşçu sayesinde bilim insanlarına
Zîc-i Uluğ Bey adlı
naklî bilimlerin yanı sıra akli bilimlerde de uzman olma
gök bilimi katalo-
zorunluluğu getirilmiştir. Ali Kuşçu’nun desteğiyle Mol-
ğu, gök biliminin
la Lütfi, Mehmet (Mirim) Çelebi, Hoca Sinan Paşa gibi
temel kitabı kabul
önemli gök bilimciler yetişmiştir.
edilmiştir. 1836’da
yayımlanan 4 cilt- Ali Kuşçu (Temsilî)
lik Ay haritasındaki
kraterlerden birine Ali Kuşçu, yaptığı çalışmalarla günümüzdeki enlem ve boylam değerlerine yakın
Ali Kuşçu (Temsilî)
Uluğ Bey ismi ve- sonuçlar elde etmiştir.
rilmiştir.

176