Page 290 - DEFTERİM TARİH 10
P. 290

Müsadere Uygulamasının Osmanlı İçin Önemi



                                                                           Osmanoğlu haneda-
                                                                           nı dışında birtakım
                                                                           güçlü ailelerin ortaya
                                                                           çıkmasını ve serve-
                                              Devşirme kökenli             tin belirli odaklarda
                                              yöneticilerin aristok-       ve aşırı birikmesini
                     Önemli mevkilere         rat bir sınıfa dönüş-        önlemiştir.
                     yükselenleri dürüst      mesi engellenmiştir.
                     davranmaya sevk
                     etmiştir.




         Siyasetnâmelerde Padişahların Vasıfları
         • Osmanlı siyasetnâmelerine göre padişahta bulunması gereken vasıflardan bazıları şunlardır:
           - Her konuda adil olmalıdır.
           - İnsaflı, olgun, dürüst olmalı ayrıca yalan ve iftiradan sakınmalıdır.
           - Vefakâr olmalı, verdiği sözü yerine getirmelidir.
           - İffet ve hikmet sahibi, cesur olmalıdır.
           - Yöneticileri ve diğer çalışanları seçerken liyakati gözetmeli; tayin, terfi ve görevden
           alımlarda çok dikkatli davranmalıdır.

          Şehzadelerin Eğitimi
           - I. Murad Dönemi’nden itibaren şehzadeler “Çelebi Sultan” ünvanıyla sancak beyi olarak
           görevlendirilmiştir.
           - Sancağa çıkan şehzadenin eğitimiyle “lala” adı verilen tecrübeli bir devlet adamı ilgilen-
           miştir.
           - Hanedan üyesi şehzadenin gönderildiği sancak, devletin o bölgeye verdiği önemin gös-
           tergesi sayılmıştır.                                                                            Bilgi Havuzu
           - Gönderildikleri sancakta devlet yönetimini uygulamalı olarak öğrenen şehzadeler, Di-         Saray geleneğine
           vân-ı Hümâyuna benzeyen Şehzade Divânına başkanlık etmiştir.
                                                                                                          göre dört yaşına
                                                                                                          gelen şehzade, Ha-
          7. ETKİNLİK: Aşağıdaki cümlelerde yer alan boşlukları kutucuklarda verilen ifadelerden
                                                                                                          rem’deki Şehzade-
          uygun olanlarla tamamlayınız.
                                                                                                          gân Mektebinde ilk
                reaya               sancağa çıkma          Çelebi Sultan              devlet              eğitimine başlardı.
                                                                                                          Şehzadeye Bed-i
                nişancı               vezîriâzam             II. Mehmet              şehzade
                                                                                                          Besmele Merasi-
                  lala              merkezî otorite            berat                müsadere              mi denen, bütün
                                                                                                          devlet adamlarının
         1. Padişah mührü ………………………… adı verilen devlet görevlisinde bulunmaktadır.                       katıldığı büyük bir
         2. Osmanlı’da bir kişinin bir göreve getirilmesi, ona ayrıcalık ya da şan verilmesi için gere-   törenle “besme-
         ken padişah buyruğuna ………………………… denir.                                                          le” konulu ilk ders
         3. “Ülke toprakları padişahındır.” anlayışı ………………………… Dönemi’nde getirilmiştir.                 şeyhülislam tara-
         4. Fatih Kanunnamesi’ndeki “kardeş katli” hükmüyle ………………………… güçlendirilmek is-                 fından verilirdi.
         tenmiştir.
         5. Haksız yollardan zenginleşen kişilerin mallarına devletin el koymasına …………………………
         sistemi denir.
         6. Osmanlı’da padişah yönetimi altındaki halk ………………………… olarak ifade edilmiştir.
         7. Padişahların erkek çocuklarına ………………………… denir.
         8. Padişahların erkek çocuklarını eğiten kişilere ………………………… denir.
         9. Şehzadelerin, ………………………… uygulaması ile  tahta çıkmadan önce deneyim kazanma-
         ları amaçlanmıştır.
         10. Osmanlı’nın ilk dönemlerinde sancaklara vali olarak atanan padişah çocuklarına
         ………………………… denir.
                                                                                                                       289
   285   286   287   288   289   290   291   292   293   294   295