Page 13 - DEFTERİM TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10

TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERİ

İslamiyet’in Batı Etkisinde
Kabulünden Önceki Gelişen Dönem
Dönem İslamiyet Etkisinde (XIX. yüzyıl-...)
(?-X. yüzyıl) Gelişen Dönem
(XI-XIX. yüzyıl)

Geçiş Dönemi 1. Tanzimat Edebiyatı
(XI-XII. yüzyıl)
1. Sözlü 2. Yazılı 2. Servetifünun
Edebiyat Edebiyat 1. Halk Edebiyatı Edebiyatı
(?-VIII. yüzyıl) (VIII-X. yüzyıl)
3. Fecriati Edebiyatı
Anonim
Halk
Edebiyatı 4. Millî Edebiyat
1. Köktürk
Dönemi Dinî-Tasavvufi 5. Cumhuriyet
(Tekke) Halk Dönemi Türk
Edebiyatı Edebiyatı
2. Uygur
Dönemi Âşık
Edebiyatı

Divan Edebiyatı
2.
(XIII-XIX. yüzyıl)

A) İSLAMİYET’İN KABULÜNDEN ÖNCEKİ DÖNEM (?-X. YÜZYIL)

Sözlü dönem ve yazılı dönem olmak üzere iki döneme ayrılır.
Dil, anlatım, duyuş ve zevk bakımından yabancı etkilerden uzak, millî bir edebiyat
niteliği taşır.
Gök Tanrı inancının, Maniheizm ve Budizm dinlerinin etkileri görülür.
Sözlü dönem ürünleri “sav, sagu, koşuk ve destan”lardan oluşur.
Şiirler, “kam, baksı, oyun, ozan, şaman” denilen kişiler tarafından “kopuz” adlı
saz eşliğinde söylenmiştir.
Koşuklar, daha çok “sığır” adı verilen av törenleriyle “şölen” denilen ziyafetlerde,
sagular ise “yuğ” denilen yas törenlerinde söylenmiştir.
Yazılı Dönem’in ilk ürünleri, VIII. yüzyılda II. Köktürk Devleti’nin tarihî ve edebî
varlığını belgeleyen Köktürk Yazıtları’dır (Orhun Kitabeleri).
Budizme ait bilgiler veren Altun Yaruk ve Sekiz Yükmek ile bir fal kitabı olan Irk
Bitig Uygur Dönemi’nde yazılmış eserlerdir.

11