Page 173 - DEFTERİM TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10

2. Etkinlik: Aşağıdaki numaralandırılmış kutucuklarda noktalama işaretleri, harflendirilmiş
cümlelerde ise noktalama işaretlerinin kullanıldığı yerler verilmiştir. Cümlelerdeki boşluklara
uygun noktalama işaretini yazınız.

I. iki nokta II. ünlem işareti III. eğik çizgi IV. nokta

/ / a) Saat ve dakika gösteren sayıları birbirinden ayırmak için ................................................. konur.
VII. soru işareti
VI. üç nokta
V. yay ayraç
IX. virgül
VIII. noktalı virgül

b) Kendisiyle ilgili örnek verilecek cümlenin sonuna ................................................ konur.
c) Soru bildiren ancak soru eki veya sözü içermeyen cümlelerin sonuna ............................................ konur.
ç) Dizeler yan yana yazıldığında aralarına ................................................ konur.
d) Özne olarak kullanıldıklarında bu, şu, o zamirlerinden sonra ................................................ konur.
e) Seslenme, hitap ve uyarı sözlerinden sonra ................................................ kullanılır.
f) Anlam karışıklığını önlemek amacıyla genellikle adlaşmış sıfatlardan sonra .......................... kullanılır.
g) Sayılardan sonra sıra bildirmek için kullanılan “-ıncı / -inci /-uncu / -üncü” ekleri yerine
................................................ kullanılır.
ğ) Ögeleri arasında virgül bulunan sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için ..............................................
konur.
h) Bilinmeyen, kesin olmayan veya şüpheyle karşılanan yer, tarih vb. durumlar için ................................
kullanılır.
ı) Ara sözleri ayırmak amacıyla (ara sözlerin başında ve sonunda) ................................................ kullanılır.
i) Edebî eserlerde konuşma bölümünden önceki ifadenin sonuna ................................................ kullanılır.
j) Dil bilgisinde eklerin farklı biçimlerini göstermek için ................................................ kullanılır.

3. Etkinlik: Aşağıdaki parçalarda yay ayraç içine gerekli noktalama işaretlerini kullanınız.

( ) Şiir ( ) sözcüklerle güzel biçimler kurmak sanatıdır ( ) Ama sözcük nedir ( ) Bir anlamı ( )
bir çağrışımı ( ) bir gölgesi ( ) hatta bir rengi ve tadı olan nesnedir ( ) Sözcük insanoğlundan
haber verir ( ) Sözcük boş bir kalıp değildir ( ) Ozanın duyguları ( ) düşünceleri ( ) hayalleri ( )
dünya görüşü, ( ) felsefesi, kişiliği ( ) her şeyi şiirde belli olur ( ) Sözcükleri tanımak ( ) sevmek
gerek ( ) Hangi sözcük hangi sözcükle yan yana geldiğinde nasıl bir ışık ortaya çıkar ( ) Bunu
bilmek gerek ( ) ( )
Cahit Sıtkı Tarancı

Divan şiirini anlamak ( ) onun doğduğu ortamın tarihini ( ) Osmanlı ( ) nın tarihini ( ) bilmeye
( ) tarih içindeki yerini tanımaya bağlıdır ( ) Divan şiirini ( ) dış görünüşüyle toplumdan
soyutlayarak açıklamaya ( ) eski söyleyişle ( ) tasvir ( ) e yönelen bir tutum sorunları
çözmekten çok içinden çıkılmaz duruma sokmaya yarar ( ) Divan şiirini anlamak için şunları
da bilmek gerekir ( ) aruz ölçüsü ( ) söz sanatları ( ) mazmunlar (kalıplaşmış sözler) ( ) biçim
güzelliği ( )
İsmet Zeki Eyüboğlu

171