Page 176 - DEFTERİM TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10
P. 176
TEST – 1
3. ÜNİTE: ŞİİR
3. Ünite Çoktan Seçmeli Sorular 1. I. Halk deyimlerine ve güzel halk söyleyişlerine yer 4. Anonim halk edebiyatı; genel olarak yazarı
bilinmeyen ve halk arasında sözlü olarak nesilden
verilir.
nesile ulaşabilen, içinde ninni, mâni, türkü,
Gözleme dayalıdır, bu nedenle sözü edilenler
II.
tekerleme gibi türleri bulunan halk edebiyatı
gerçek yaşamdan alınır.
koludur. Anonim halk edebiyatının bir kolu da
anonim halk şiiridir. Bir kısmı besteli, bir kısmı
III. Halk şiirinde en yaygın kullanılan nazım biçimi
sözlü olan eserlerde dil genel olarak arıdır. Bu
mesnevidir.
edebiyat, halkın ortak ürünlerinden oluştuğu için
IV. Geleneğe bağlılık esaslı sözlü kültür ürünlerinden
oluşur.
rastlamak mümkündür. Halk şiiri; Türk insanının
dünya görüşünü, yaşam felsefesini, bireysel
V. İslamiyet’in kabulünden önceki dönemin izlerini
sorunlarını, duygu ve düşüncelerini yalın ve doğal
taşır. bu eserlerde türlü devirlerin izlerine bir arada
bir ifade ile ele alıp işlemiştir.
Numaralandırılmış cümlelerden hangisinde halk
Bu parçadan anonim halk edebiyatıyla ilgili
edebiyatıyla ilgili yanlış bilgi verilmiştir?
aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) I B) II C) III D) IV E) V
A) Ürünlerin yayılışı, daha çok sözlü geleneğe
dayanmaktadır.
B) Yabancı etkilerin izleri çokça görülmektedir.
2. Halk edebiyatında halk şiiri, nesre göre daha zengin
bir yer kaplamaktadır. Halk şiiri; ortaya konan C) Halkın kullandığı sade dil, edebî ürünlerde
ürünlerin biçim ve içerik özelliklerine göre anonim kendini göstermektedir.
halk şiiri, âşık şiiri ve dinî-tasavvufi halk şiiri olarak
gruplandırılabilir. Bunlar içinde dinî-tasavvufi halk D) Anonim halk şiirinde kültürel özellikler birçok
şiirine tekke şiiri dendiği de görülmektedir. Anonim yönüyle dile getirilir.
olanlara oranla söyleyeni belli olan ürünlerde
E) Anonim halk şiiri ürünlerinde ezgi ile
yabancı kültürlerin izleri daha belirgindir. Halk
söylenenler de bulunmaktadır.
edebiyatında ortaya çıkan eserlerde halkın söyleyiş
tarzını içeren yalın bir dil ve hece ölçüsü kullanılır. DEFTERİM TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 — ÇOKTAN SEÇMELİ SORULAR
İşlenen konulara bakıldığında aşk, doğa, özlem,
ayrılık gibi her konuda şiir yazıldığı görülür. 5. Mahlas alma, halk edebiyatında geleneğe bağlı
olarak uygulanan bir kuraldır. Âşıklar mahlaslarını
Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı çeşitli yollarla bulurlar. Mahlasını kendisi seçerek
yoktur? alabilir, adını ve soyadını kullanmayı seçebilir ya
da yaşayışına ve sanatına uygun olarak seçtiği
A) Halk edebiyatında halk şiiri kaç bölümde incelenir? herhangi bir ismi mahlas olarak kullanabilir. Âşık,
bir usta âşıktan mahlas alabilir; usta âşık, çırağı
B) Halk şiirinde işlenen konular nelerdir?
bir sınava tabi tutabilir ya da çırağın durumuna
göre bir mahlas uygun görebilir. Rüyada bade
C) Halk edebiyatı eserlerinde kullanılan dil ve üslup
içerek de mahlas alınabilir. Rüya sonrası âşık olma
özellikleri nasıldır?
başka bir deyişle bade içmede Türk kültüründeki
D) Halk edebiyatında manzum eserler neden daha rüya motifinin izleri görülür. Bade içmenin farklı
geniş bir yer tutmaktadır? şekillerde gerçekleşen türleri de vardır.
E) Dinî-tasavvufi halk şiirinin diğer adı nedir?
Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine yanıt
olarak verilmiştir?
3. Âşık edebiyatı sanatçılarıyla ilgili aşağıdaki A) Mahlasını âşığın kendi seçmesi nasıl gerçekleşir?
ifadelerden hangisi yanlıştır?
B) Halk edebiyatında usta âşıktan mahlas almanın
yeri nedir?
A) Genellikle usta-çırak ilişkisi içinde yetişirler.
C) Mahlas almak sadece halk edebiyatı geleneğinde
B) Şiirlerini kopuz eşliğinde icra ederler.
görülen bir durum mudur?
C) Şiirlerini irticalen söylerler.
D) Mahlas alma türlerinden hangisi diğerlerinden
D) Son dörtlükte tapşırmaya başvururlar. daha önemlidir?
E) Bazıları hayalî sevgililerinin peşinde diyar diyar E) Halk edebiyatında mahlas alma geleneği ne
gezerler. şekilde gerçekleşir?
174
